Tam cá nguyệt thứ hai kéo dài từ tuần thứ 13 đến tuần thứ 28, tương ứng với tháng thứ 4, 5 và 6 của thai kỳ. Đây là giai đoạn giữa của hành trình mang thai, khi bạn có thể bắt đầu nhận thấy bụng bầu xuất hiện rõ hơn và cảm nhận những chuyển động đầu tiên của em bé.
Bước vào giai đoạn này, cảm giác ốm nghén và mệt mỏi mà bạn có thể đã trải qua trong 3 tháng đầu thường sẽ giảm đi, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.
Đối với nhiều phụ nữ, tam cá nguyệt thứ hai được xem là khoảng thời gian thoải mái nhất trong suốt thai kỳ. Hãy tận dụng khoảng thời gian này, khi bạn cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng, để bắt đầu chuẩn bị mọi thứ cho sự chào đời của em bé.
Trong tam cá nguyệt thứ hai, em bé của bạn phát triển rất nhanh. Từ tuần thứ 18 đến tuần thứ 22, bạn sẽ được thực hiện siêu âm để bác sĩ kiểm tra sự phát triển của thai nhi. Đây cũng là thời điểm bạn có thể biết giới tính của em bé, trừ khi bạn muốn giữ sự bất ngờ. Nếu bạn mang song thai, điều này cũng có thể được phát hiện trong giai đoạn này.
Dù đã cảm thấy thoải mái hơn, cơ thể bạn vẫn tiếp tục trải qua nhiều thay đổi quan trọng. Dưới đây là những điều bạn có thể mong đợi trong giai đoạn này.
Những thay đổi trong cơ thể
Tam cá nguyệt thứ hai là giai đoạn phát triển quan trọng của thai kỳ
Đau bụng dưới: Trong tam cá nguyệt thứ hai, bạn có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới. Điều này xảy ra do tử cung mở rộng, tạo áp lực lên các cơ và dây chằng xung quanh. Đặc biệt, dây chằng tròn bị kéo giãn có thể gây đau âm ỉ hoặc những cơn đau nhói. Các cơn đau nhẹ thường là bình thường và có thể do táo bón, đầy hơi hoặc quan hệ tình dục. Để giảm đau, bạn có thể thử tắm nước ấm, thực hiện các bài tập thư giãn, thay đổi tư thế, hoặc dùng chai nước ấm quấn khăn đặt lên bụng.
Đau lưng: Trọng lượng cơ thể tăng thêm trong thai kỳ gây áp lực lên lưng, khiến bạn cảm thấy đau nhức. Để giảm đau, hãy ngồi thẳng lưng, sử dụng ghế có hỗ trợ lưng tốt, ngủ nghiêng với gối kê giữa hai chân, và tránh mang vác đồ nặng. Đi giày thấp, thoải mái và có hỗ trợ vòm chân cũng giúp giảm áp lực. Nếu cơn đau khiến bạn khó chịu, hãy nhờ người thân xoa bóp hoặc thử massage dành cho bà bầu.
Chảy máu nướu: Thay đổi hormone khiến nướu dễ sưng, đau và chảy máu. Đây là tình trạng phổ biến và thường tự hết sau khi bạn sinh. Hãy sử dụng bàn chải mềm, nhẹ nhàng khi vệ sinh răng miệng, nhưng đừng bỏ qua việc chăm sóc răng. Nghiên cứu cho thấy bệnh nướu răng trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân.
Cơn co Braxton-Hicks: Bạn có thể bắt đầu cảm nhận những cơn co thắt tử cung nhẹ trong vài phút. Đây không phải là dấu hiệu chuyển dạ mà chỉ là triệu chứng bình thường. Các cơn co này thường không đều và chỉ gây khó chịu nhẹ. Để giảm bớt, bạn có thể tắm nước ấm, uống nước thảo mộc, thay đổi tư thế hoặc uống thêm nước.
Ngực lớn hơn: Độ nhạy cảm ở ngực có thể giảm so với giai đoạn đầu, nhưng ngực vẫn tiếp tục phát triển để chuẩn bị cho việc nuôi con. Mặc áo ngực hỗ trợ tốt và tăng kích cỡ áo sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn.
Nghẹt mũi và chảy máu cam: Hormone thai kỳ làm sưng niêm mạc mũi, gây nghẹt mũi và ngáy khi ngủ. Bạn cũng dễ bị chảy máu cam hơn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc thông mũi, hoặc thử các phương pháp tự nhiên như dung dịch muối sinh lý và máy tạo độ ẩm.
Dịch âm đạo: Dịch trắng sữa loãng là bình thường trong thai kỳ. Nếu cảm thấy khó chịu, bạn có thể dùng băng vệ sinh hàng ngày, nhưng không nên dùng tampon. Nếu dịch có mùi hôi, màu xanh, vàng, hoặc lẫn máu, hãy liên hệ bác sĩ ngay.
Chóng mặt: Khi tử cung mở rộng, nó có thể chèn ép mạch máu gây chóng mặt. Thay đổi hormone hoặc hạ đường huyết cũng là nguyên nhân. Hãy tránh đứng lâu, đứng dậy từ từ, ăn đủ bữa và uống nhiều nước. Nếu bạn bị ngất hoặc chóng mặt kèm chảy máu âm đạo, hãy gọi bác sĩ ngay.
Đi tiểu thường xuyên: Trong tam cá nguyệt thứ hai, tử cung nhô cao khỏi khung chậu, giúp giảm áp lực lên bàng quang. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ quay lại trong tam cá nguyệt cuối.
Tóc dày lên: Hormone thai kỳ thúc đẩy tóc mọc nhanh, khiến tóc dày hơn. Tuy nhiên, bạn có thể nhận thấy lông mọc ở những nơi không mong muốn. Cạo hoặc nhổ là những phương pháp an toàn nhất trong giai đoạn này.
Đau đầu: Đây là triệu chứng phổ biến khi mang thai. Hãy nghỉ ngơi nhiều và thử các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu. Tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen, nhưng bạn có thể hỏi bác sĩ về việc dùng acetaminophen nếu đau đầu quá khó chịu.
Ợ nóng và táo bón: Hormone progesterone làm giãn cơ vòng thực quản và ruột, gây ợ nóng và táo bón. Hãy ăn bữa nhỏ thường xuyên, tránh thực phẩm dầu mỡ, cay hoặc chua. Bổ sung chất xơ và uống nhiều nước sẽ giúp cải thiện táo bón.
Trĩ: Áp lực từ thai nhi và tăng lưu lượng máu khiến các tĩnh mạch quanh hậu môn bị sưng, gây ngứa và khó chịu. Hãy ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc hỏi bác sĩ về các loại kem bôi phù hợp.
Chuột rút ở chân: Chuột rút thường xảy ra vào ban đêm. Để phòng ngừa, hãy kéo căng cơ trước khi ngủ, vận động thường xuyên và bổ sung thực phẩm giàu canxi, magie.
Cử động thai nhi: Vào khoảng tuần thứ 20, bạn có thể cảm nhận những chuyển động nhẹ đầu tiên của em bé, gọi là "thai máy." Đừng lo lắng nếu bạn chưa cảm nhận được, vì điều này khác nhau ở mỗi người.
Da dẻ thay đổi: Hormone khiến da mặt bạn hồng hào và sáng hơn, nhưng cũng có thể gây nám da hoặc đường sọc nâu trên bụng. Sử dụng kem chống nắng và dưỡng ẩm sẽ giúp da khỏe mạnh hơn trong giai đoạn này.
Giãn tĩnh mạch: Lưu lượng máu tăng có thể gây ra giãn tĩnh mạch hoặc tĩnh mạch mạng nhện trên da. Hãy vận động thường xuyên, kê cao chân khi ngồi và sử dụng vớ hỗ trợ để giảm triệu chứng.
Nhiễm trùng đường tiết niệu: Thay đổi trong đường tiết niệu có thể gây nhiễm khuẩn. Nếu bạn thấy đau khi tiểu, tiểu rắt hoặc nước tiểu đục, hãy liên hệ bác sĩ ngay để được điều trị.
Tăng cân: Khi ốm nghén giảm, cảm giác thèm ăn sẽ trở lại. Bạn chỉ cần tăng thêm 300-500 calo mỗi ngày và duy trì mức tăng cân 0,5-1 kg mỗi tuần là đủ.
Các triệu chứng bất thường
Những triệu chứng sau đây có thể là dấu hiệu bất thường trong thai kỳ của bạn. Đừng chờ đến buổi khám thai định kỳ để trao đổi. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn gặp phải:
- Đau bụng dữ dội hoặc co thắt mạnh mẽ
- Chảy máu âm đạo
- Chóng mặt nghiêm trọng, không thể đứng vững
- Tăng cân bất thường (hơn 3kg mỗi tháng) hoặc tăng cân quá ít (dưới 4.5kg sau 20 tuần thai kỳ)
- Vàng da
- Nôn mửa không kiểm soát được
- Đổ nhiều mồ hôi bất thường
Sự phát triển của em bé trong tam cá nguyệt thứ hai
Trong tam cá nguyệt thứ hai, em bé của bạn phát triển nhanh chóng, đạt cân nặng khoảng 1,4 kg và dài tới 40 cm. Não bộ và các cơ quan khác phát triển vượt bậc. Tim bé bơm khoảng 100 lít máu mỗi ngày. Mặc dù phổi đã hình thành đầy đủ, bé vẫn chưa sẵn sàng để hô hấp. Bé có thể thực hiện những chuyển động đầu tiên như đá, xoay người, nuốt, mút và thậm chí nghe được giọng nói của bạn.
Mắt và tai bé di chuyển đến đúng vị trí trên đầu. Bé có thể mở và nhắm mắt, bắt đầu có chu kỳ ngủ và thức dậy đều đặn. Lông mi và lông mày cũng bắt đầu mọc, mang lại nét hoàn thiện cho khuôn mặt nhỏ nhắn của bé.
Móng tay và móng chân của bé phát triển, các ngón tay và ngón chân tách rời rõ ràng. Bé cũng hình thành những dấu vân tay và vân chân độc nhất, đánh dấu sự khác biệt riêng.
Tóc trên đầu bé bắt đầu mọc, và cơ thể được phủ một lớp lông tơ mềm mịn, gọi là lanugo. Một lớp phủ bảo vệ màu trắng kem, gọi là vernix caseosa, bao bọc cơ thể bé và sẽ dần được hấp thụ vào da.
Nhau thai của bé cũng phát triển hoàn thiện trong giai đoạn này, giúp cung cấp oxy và dưỡng chất, đồng thời loại bỏ các chất thải. Đây cũng là thời điểm cơ thể bé bắt đầu tích lũy mỡ, chuẩn bị cho các giai đoạn phát triển tiếp theo.
Lời khuyên trong tam cá nguyệt thứ hai khi mang song thai
Nếu bạn đang mang song thai, hãy lưu ý những điều sau để thai kỳ trở nên dễ dàng và thoải mái hơn:
Chọn bác sĩ phù hợp: Hãy hỏi ý kiến bác sĩ sản khoa của bạn về việc gặp bác sĩ có chuyên môn về y học bà mẹ và thai nhi (MFM), người có kinh nghiệm chăm sóc các trường hợp mang thai nguy cơ cao.
Cho phép bản thân nghỉ ngơi: Đừng cảm thấy áy náy khi bạn cần chợp mắt hoặc nghỉ ngơi. Khi mang song thai, ngay cả khi nghỉ ngơi, bạn vẫn tiêu hao nhiều hơn 10% năng lượng so với mang một bé.
Bổ sung đủ omega-3: Omega-3 rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, đặc biệt khi bạn mang hai bé. Bạn có thể bổ sung qua các loại cá như cá hồi, cá trích, cá mòi, hoặc cá hồi hồ.
Đảm bảo nhận đủ vitamin: Vì bạn mang song thai, cơ thể cần nhiều dưỡng chất hơn. Hãy tham khảo bác sĩ để chắc chắn rằng chỉ uống vitamin tổng hợp là đủ, hoặc cần bổ sung thêm.
Không cần mua mọi thứ thành đôi: Trước khi mua hai món cho mọi thứ, hãy chờ xem bé thích gì. Một số bé thích ghế nhún hoặc ghế bập bênh, số khác thì không. Ban đầu, bạn cũng không cần hai chiếc cũi, vì các bé thường ngủ ngon hơn khi ở chung với nhau.
Ăn uống đầy đủ cho ba người: Bạn cần nạp thêm khoảng 500 calo mỗi ngày, tương đương với hai bát ngũ cốc ăn cùng sữa ít béo và một quả chuối.
Hạn chế vận động khi cần: Sau tuần thứ 20 hoặc 24, hãy trao đổi với bác sĩ để biết liệu bạn cần giảm bớt bất kỳ hoạt động nào và những bài tập nào vẫn an toàn để tiếp tục thực hiện.
Chuẩn bị máy hút sữa: Nếu các bé phải nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) sau sinh, việc chuẩn bị máy hút sữa từ trước sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc cung cấp sữa mẹ cho bé.
Lên kế hoạch sinh nở: Hãy chuẩn bị kế hoạch sinh để đội ngũ y tế hiểu được mong muốn của bạn. Tuy nhiên, hãy giữ tinh thần linh hoạt vì không phải lúc nào mọi thứ cũng diễn ra theo đúng kế hoạch.
Tìm người chăm sóc trẻ sớm: Các trung tâm hoặc người chăm sóc uy tín thường có danh sách chờ lâu. Hãy tìm kiếm sớm, đặc biệt vì bạn cần hai chỗ thay vì một.
Nguồn: https://www.webmd.com/baby/second-trimester-of-pregnancy
