Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đái tháo đường thai kỳ (hay tiểu đường thai kỳ) “là tình trạng rối loạn dung nạp glucose ở bất kỳ mức độ nào, khởi phát hoặc được phát hiện lần đầu tiên trong lúc mang thai”. Tình trạng này thường không có triệu chứng nên khó phát hiện và sẽ biến mất sau 6 tuần kể từ khi sinh...Đái tháo đường thai kỳ không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ, tiểu đường thai kỳ còn gây nguy hại đến sự phát triển của thai nhi. Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là biện pháp hữu hiệu nhất giúp kiểm soát tình trạng này.

Tiểu đường thai kỳ có ảnh hưởng như thế nào đến mẹ và bé?

Ở thai phụ, tiểu đường thai kỳ có thể khiến người mẹ bị tăng cân quá mức gây béo phì, khó lấy lại vóc dáng sau sinh (tăng khoảng hơn 2 ký mỗi tháng). Ngoài ra thai phụ còn có nguy cơ:

– Bị đa ối khiến làm tử cung to nhanh có thể gây rối loạn tuần hoàn và hô hấp cho mẹ;
– Tăng nguy cơ sảy thai, sinh non;
– Tăng nguy cơ cao huyết áp, tiền sản giật, sản giật gấp 4 lần;
– Dễ xảy ra nhiễm trùng và thường nặng nề hơn, nhất là viêm thận, bể thận;
– Cuộc chuyển dạ kéo dài, sinh khó, tăng nguy cơ sang chấn và băng huyết sau sinh;
– Tỉ lệ mổ lấy thai cao hơn và những nguy cơ do phẫu thuật cũng tăng;
– Rối loạn lượng đường trong máu nặng có thể đưa đến hôn mê…

Riêng với thai nhi của những người mẹ bị tiểu đường thai kỳ cũng dễ gặp phải những biến chứng nguy hiểm:

– Tăng tỉ lệ dị tật thai nếu mẹ bị tiểu đường từ trước khi có thai mà không được điều trị đúng cách.
– Thai nhi dễ bị rối loạn tăng trưởng (hoặc quá to, hoặc quá nhỏ). Trong trường hợp thai to sẽ khiến mẹ sinh khó, có thể gặp sang chấn lúc sinh như trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay… Mẹ cũng dễ phải lựa chọn phương pháp sinh mổ vì con quá to.
– Tỉ lệ tử vong chu sinh tăng gấp 2 – 5 lần. Thai nhi có thể bị chết lưu đột ngột do đường huyết tăng quá cao.

Đối với trẻ sơ sinh, được sinh ra bởi người mẹ bị tiểu đường thai kỳ có thể sẽ có những biến chứng sau:

– Trẻ sơ sinh dễ bị suy hô hấp do phổi chậm trưởng thành khi có tình trạng tăng đề kháng với Insulin;
– Trẻ sơ sinh dễ bị hạ đường huyết, hạ can xi, vàng da nặng và có thể hôn mê;
– Khi lớn lên trẻ dễ bị béo phì, tiểu đường, cao huyết áp…

Theo thống kê thực tế, có khá nhiều người hoàn toàn khỏe mạnh với chỉ số đường huyết an toàn nhưng khi mang thai lại mắc tiểu đường thai kì. Vậy nguyên nhân dẫn đến tiểu đường thai kỳ là gì?

Nguyên nhân gây tiểu đường thai kỳ?

Insulin là một hormone do tuyến tụy sản sinh và nằm ở phía sau dạ dày, giúp cơ thể chuyển hóa đường thành năng lượng, đồng thời kiểm soát lượng đường trong máu. Tuy nhiên, trong trường hợp mang thai, các hormone của nhau thai làm rối loạn việc sản sinh này. Tuyến tụy cần phải sản xuất nhiều insulin hơn, có khi gấp 2 lần. Nhu cầu tăng cao nhưng tuyến tụy không đảm bảo sản xuất đủ lượng insulin cần thì glucose máu sẽ tăng cao. Đó là nguyên nhân của tiểu đường thai kỳ.

Tình trạng này có mối quan hệ mật thiết với các thai phụ thừa cân béo phì, hoặc những người có tiền sử gia đình có người bị bệnh tiểu đường…

Để kiểm soát được tình trạng tiểu đường thai kỳ, xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là biện pháp hữu hiệu nhất. Vậy thời điểm thích hợp để xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là khi nào?

Thời điểm thích hợp để xét nghiệm tiểu đường thai kỳ.

Theo các Bác sĩ Sản khoa: Tất cả phụ nữ mang thai nên sớm làm xét nghiệm định lượng Glucose và nghiệm pháp đường huyết (Glucose tolerance test – GTT) vào tuần thứ 24-28 để tầm soát tiểu đường thai kỳ. Tuy nhiên trong các trường hợp người mẹ có tiền sử tiền tiểu đường, thừa cân béo phì, có chế độ ăn mất cân bằng dinh dưỡng hoặc có các biểu hiện: thường xuyên khát nước, miệng thấy vị ngọt, mệt mỏi quá mức… thì cần được xét nghiệm sớm hơn để xác định mức đường huyết.

- Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sẽ được làm vào buổi sáng, với điều kiện thai nhịn ăn uống (trừ nước lọc) từ 8h tối hôm trước ngày lấy máu. 

- Lấy máu xét nghiệm đường huyết lúc đói, sau đó cho bệnh nhân uống 75g glucose trong 5 phút.

- Định lượng glucose huyết tại thời điểm 1 và 2 giờ sau khi uống nước đường: Nếu ít nhất một trong mẫu máu cho kết quả vượt quá mức chuẩn tại từng thời điểm thì thại phụ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ khi đó sẽ được bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị bệnh.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là cần thiết và đặc biệt cần thiết với những thai phụ:

– Tuổi mẹ khi mang thai > 40 tuổi;
– Bị béo phì (BMI) > 25;
– Đã bị tiểu đường trong thai kỳ ở lần mang thai trước;
– Tiền sử sinh con nặng ký ≥ 4000 gr;
– Tiền sử thai lưu 3 tháng cuối không rõ lý do;
– Tiền sử sinh con có dị tật bẩm sinh không tìm được nguyên nhân ;
– Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tiểu đường týp 2;
– Rối loạn phóng noãn kiểu buồng trứng đa nang;
– Sử dụng thuốc như corticosteroids, thuốc kháng virus, hoặc nhiễm HIV…

Các Bác sĩ sản khoa cũng lưu ý các thai phụ trong suốt thai kỳ không nên ăn quá nhiều “ăn cho hai người”, nên ăn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, sữa, rau quả tươi…, hạn chế ăn nhiều đường, tinh bột, chất béo, và đặc biệt là thai phụ không nên uống quá nhiều nước mía sẽ dẫn đến nguy cơ tăng chỉ số đường huyết trong thai kỳ.

Trên đây là những kiến thức hữu ích liên quan đến vấn đề tiểu đường thai kỳ, hi vọng rằng sẽ giúp các mẹ có thêm hành trang để có được một hai kỳ khỏe mạnh - an toàn.

Khi có những băn khoăn, thắc mắc cần được giải đáp liên quan đến vấn đề thai kỳ, các mẹ đừng ngần ngại! Hãy liên hệ ngay với Phòng khám Đa khoa 125 Thái Thịnh. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn và gia đình 24/7.

Hotline: 0972 88 1125

Tổng đài CSKH: 0243 853 5522 / 0247 309 6888