Tại sao cần tiêm phòng cúm mỗi năm? Liệu vắc xin cúm có thực sự hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định đúng đắn cho bản thân và gia đình.
1. Những điều bạn cần biết về bệnh cúm
Cúm là một bệnh nhiễm trùng cấp tính ở đường hô hấp do virus cúm gây ra với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho, bệnh có thể kèm theo các triệu chứng về đường tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy), đặc biệt ở trẻ em.
Virus này có khả năng lây lan nhanh chóng từ người sang người, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh và ẩm ướt.
Các chủng virus cúm liên tục biến đổi, tạo ra những thách thức mới cho việc phòng ngừa và điều trị.
1.1 Các loại cúm thường gặp
Có 3 loại cúm mùa thường gặp là Cúm A, Cúm B và Cúm C. Trong đó:
- Cúm A được xếp vào loại cúm nguy hiểm nhất với nhiều chủng cúm nguy hiểm như: H5N1; H1N1; H7N9 v.v… Cúm A có thể gặp ở người và động vật.
- Cúm B chỉ được tìm thấy ở người, lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc gần và ít có khả năng gây thành dịch lớn.
- Cúm C ít nghiêm trọng hơn so với virus cúm A và B, gần giống với cảm lạnh thông thường và không gây thành dịch.
1.2 Phương thức lây truyền của bệnh cúm
Bệnh cúm là một trong những bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao với tốc độ nhanh chóng, có thể gây ra dịch hoặc đại dịch. Phương thức lây lan bệnh của cúm là qua đường hô hấp, thông qua không khí, dịch tiết của bệnh nhân cúm khi tiếp xúc gần.
1.3 Đối tượng dễ mắc bệnh cúm
Trẻ em và người cao tuổi, người có miễn dịch yếu thường là những đối tượng dễ mắc bệnh cúm. Đặc biệt, nguy cơ tử vong do cúm thường xảy ra đối với:
- Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tuổi do sức đề kháng còn non nớt.
- Người cao tuổi do sức đề kháng yếu.
- Phụ nữ mang thai.
- Những người mắc các bệnh mãn tính.
- Những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và người bệnh có thể hồi phục trong vòng khoảng 1 tuần, tuy nhiên đối với các đối tượng đặc biệt kể trên, bệnh có thể diễn biến nặng hơn, dễ xuất hiện biến chứng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời.
2. Những biến chứng của bệnh cúm
Virus cúm tấn công hệ hô hấp, gây viêm nhiễm đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới. Khi hệ miễn dịch suy yếu, virus có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Nếu bệnh cúm không được điều trị đúng và kịp thời, bệnh có thể diễn tiến nặng với các biến chứng như:
2.1 Viêm phổi
Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh cúm. Viêm phổi khiến phổi bị viêm, gây ra tình trạng khó thở, đau tức ngực và có thể dẫn tới suy hô hấp.
Viêm phổi là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh cúm
2.2 Nhiễm trùng tai
Nhiễm trùng tai gây ra viêm tai giữa, đây là một trong những biến chứng thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ. Tình trạng viêm tai giữa xảy ra đột ngột, gây sưng tấy, dịch nhầy bị ứ đọng bên trong tai dẫn đến sốt và đau tai, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thính giác.
2.3 Viêm xoang
Cúm có thể gây ra viêm xoang, với các triệu chứng nghẹt mũi, chảy mũi mủ, đau đầu.
2.4 Viêm cơ tim
Virus cúm có thể tấn công và làm tổn thương cơ tim, gây ra các vấn đề về tim.
Viêm cơ tim có thể gây suy tim
2.5 Viêm não
Đây là biến chứng khá hiếm gặp tuy nhiên khá nghiêm trọng do nó gây ra những triệu chứng như sốt cao, co giật, hôn mê.
3. Phòng ngừa bệnh cúm như thế nào?
Bệnh cúm nghe rất quen thuộc nhưng lại không dễ đối phó. Mỗi năm có hàng triệu người trên thế giới mắc phải bệnh cúm, bệnh cúm không chỉ gây ra gánh nặng cho hệ thống y tế mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Bằng những biện pháp phòng ngừa đúng cách, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân: che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch; vệ sinh mũi họng hằng ngày bằng nước muối pha loãng hoặc nước muối sinh lý.
- Giữ ấm vừa đủ cho cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao sức đề kháng.
- Hạn chế tiếp xúc gần với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh cúm.
- Khi có triệu chứng như: ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi thì cần tới ngay các cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm và xử lý kịp thời.
- Tiêm phòng cúm hằng năm để dự phòng nguy cơ mắc bệnh cúm.
4. Lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm
Vắc xin cúm là công cụ phòng bệnh cúm hiệu quả nhất hiện nay. Sử dụng vắc xin cúm giúp phòng ngừa hiệu quả nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng không mong muốn. Tiêm vắc xin cúm không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp bảo vệ cộng đồng khỏi sự lây lan của virus cúm.
4.1 Vắc xin cúm hoạt động thế nào để bảo vệ cơ thể
Vắc xin cúm chứa các kháng nguyên virus cúm bất hoạt, khi tiêm vào cơ thể sẽ kích thích hệ thống miễn dịch sản sinh kháng thể đặc hiệu. Kháng thể này sẽ gắn kết với các kháng nguyên trên bề mặt virus cúm, tạo thành phức hợp kháng nguyên - kháng thể, trung hòa và bao phủ virus, giúp tế bào thực bào dễ dàng nhận biết và tiêu diệt virus, giúp cơ thể bảo vệ chống lại các lần nhiễm virus cúm sau.
4.3. Những câu hỏi thường gặp về vắc xin cúm
Đối tượng nên tiêm vắc xin cúm
Vắc xin cúm dành cho tất cả đối tượng từ 6 tháng tuổi trở lên.
Ở trẻ em, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu như người mắc bệnh phổi, tim, thận mãn tính, thiếu máu, vắc xin cúm đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa cúm và ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
Một số trường hợp chống chỉ định hoặc cần thận trọng khi tiêm ngừa cúm:
- Trẻ em dưới 6 tháng tuổi; những người mắc bệnh dị ứng nghiêm trọng hoặc có mẫn cảm với các hoạt chất có trong vắc xin.
- Cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa trước khi thực hiện tiêm ngừa cúm đối với các trường hợp: có dị ứng với trứng; người mắc GBS; người đang điều trị bệnh nhiễm trùng cấp tính; sốt.
Nên tiêm vắc xin cúm vào thời điểm nào?
Thời điểm tiêm ngừa cúm được cho là phù hợp nhất trong năm được khuyến cáo là trước mùa dịch cúm khoảng 2 đến 4 tuần. Dịch cúm tại Việt Nam thường diễn ra trong khoảng thời gian tháng 7 và tháng 11 dương lịch.
Vắc xin cúm có hiệu quả lên đến 90%, vì vậy mỗi năm bạn nên thực hiện tiêm ngừa cúm để giảm thiểu tối đa khả năng mắc bệnh.
Vắc xin cúm có gây ra tác dụng phụ không?
Mặc dù tiêm phòng cúm rất an toàn và hiệu quả, tuy nhiên bạn vẫn sẽ có thể gặp phải một số tác dụng phụ nhẹ như: đau nhức cơ thể, mẩn đỏ, sưng tấy ở chỗ tiêm, sốt nhẹ trong vài ngày đầu. Đây hoàn toàn là phản ứng bình thường khi cơ thể đang tiếp nhận vắc xin và đang trong quá trình xây dựng hàng rào bảo vệ chống lại virus cúm.
Hãy áp dụng các cách sau để giảm triệu chứng khó chịu của cơ thể:
- Nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, tránh làm việc nặng.
- Uống nhiều nước.
- Dùng thuốc giảm đau/ hạ sốt thông thường (nếu sốt > 38,5 độ C)
- Thận trọng khi đang sử dụng một số loại thuốc có khả năng cản trở phản ứng miễn dịch của cơ thể.
Nếu các triệu chứng khó chịu, mệt mỏi kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, bạn nên đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Thai Thinh Medic cung cấp dịch vụ tiêm chủng cho trẻ em và người lớn với các loại vắc xin phòng bệnh phổ biến như sởi, rubella, bại liệt, cúm,... Vắc xin chất lượng, nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín. Khi đến tiêm chủng tại Thai Thinh Medic, quý khách sẽ được thăm khám sàng lọc bởi bác sĩ chuyên khoa, được tư vấn lựa chọn vắc xin phù hợp, thực hiện theo dõi phản ứng trong và sau khi tiêm chu đáo.
Để được tư vấn chi tiết về dịch vụ, quý khách vui lòng liên hệ hotline 097 288 1125.
