HCG là một loại hormone quan trọng ở phụ nữ mang thai, nó giúp duy trì hoàng thể, tăng sản xuất hormone estrogen và progesterone để nuôi dưỡng thai. Trong thai kỳ, nồng độ hormone HCG không ổn định mà thay đổi theo từng giai đoạn tương ứng với sự phát triển của thai.

1. Vai trò của HCG với sự phát triển của thai

HCG là hormone được sản xuất bởi nhau thai nên có mặt rất sớm trong thai kỳ, chỉ sau khoảng 10 ngày kể từ khi trứng được thụ tinh. Thực tế có hai loại Alpha và Beta HCG, tuy nhiên chỉ nhận diện được Beta đặc hiệu nên đây cũng là chất chỉ điểm xác định nồng độ hormone HCG cho biết người phụ nữ có mang thai hay mang thai ở giai đoạn nào.

HCG có vai trò rất quan trọng trong việc nuôi dưỡng và bảo vệ thai.

- Giúp duy trì hoàng thể

Duy trì hoàng thể giúp tăng sản xuất hormone estrogen và progesteron, đặc biệt quan trọng trong 4 tháng đầu tiên của thai kỳ. Nồng độ HCG quá thấp khiến hoàng thể bị suy, giảm nồng độ progesterone trong máu dẫn tới niêm mạc tử cung bong ra. Phôi thai không được nuôi dưỡng dẫn đến nguy cơ sảy thai.

- Kích thích sản sinh testosterone

Ở phụ nữ mang thai, testosterone được sản xuất giúp hình thành giới tính của thai.

- Tăng cường sản xuất corticosteroid và ức chế đáp ứng tế bào lympho của mẹ

Ảnh hưởng này làm giảm đáp ứng miễn dịch của cơ thể mẹ, giúp giảm phản ứng cơ thể trong việc nuôi dưỡng thai. Đây là một trong những nguyên nhân khiến sức đề kháng cơ thể mẹ trong thai kỳ yếu hơn, song rất quan trọng trong việc bảo vệ thai.

Xét nghiệm beta HCG có thể thực hiện trong mẫu huyết thanh hoặc nước tiểu của phụ nữ mang thai. Nồng độ HCG bắt đầu tăng sau khoảng 10 ngày rụng trứng, sau đó nồng độ hormone này tiếp tục thay đổi theo từng giai đoạn của thai kỳ.

2. Nồng độ beta HCG thay đổi theo tuổi thai như thế nào?

Nồng độ HCG sẽ thay đổi liên tục trong thai kỳ. Sự thay đổi của nồng độ hormone HCG theo tuổi thai diễn ra như sau:

- Giai đoạn sớm: Đây là thời gian hormone HCG được sản sinh với nồng độ lớn, trung bình nồng độ hormone này sẽ tăng gấp đôi sau mỗi 48 - 72 giờ.

- Giai đoạn đạt đỉnh: Nồng độ HCG trong máu đạt đỉnh vào khoảng 8 - 12 tuần thai.

- Giai đoạn duy trì: Sau thời gian đạt đỉnh này, nồng độ HCG có xu hướng ổn định và giảm dần, không tăng quá nhanh như những tuần đầu tiên.

Sự thay đổi hormone HCG theo tuổi thai này là một trong những nguyên nhân lý giải hiện tượng thai nghén. Khi HCG tăng cao, triệu chứng thai nghén cũng xuất hiện với tần suất lớn như: buồn nôn, chóng mặt, nhạy cảm,… Vì thế trong khoảng 8 - 12 tuần thai đầu tiên, triệu chứng thai nghén nặng hơn thời gian sau, ở mỗi thai phụ triệu chứng thai nghén có mức độ khác nhau.

Cụ thể nồng độ HCG thay đổi theo từng tuần thai như sau:

- Ở phụ nữ không mang thai và nam giới: Nhỏ hơn 5 IU/l.

- Ở phụ nữ mang thai 3 tuần (sau 5 tuần kể từ kỳ kinh cuối cùng): từ vài chục đến vài trăm IU.

- Ở phụ nữ mang thai 4 tuần (sau 6 tuần kể từ kỳ kinh cuối cùng): 500 - <10.000UI. Trung bình: 2.000 - 5.000UI.

- Ở phụ nữ mang thai từ 5 - 8 tuần (sau 8 - 10 tuần kể từ kỳ kinh cuối cùng): 5.000 - > 100.000UI/L. Trung bình :10.000 - 80.000UI.

- Ở phụ nữ mang thai 12 tuần (sau 14 tuần kể từ kỳ kinh cuối cùng): 25.000 - 288.000UI.

- Ở phụ nữ mang thai từ 13 - 16 tuần (sau 15 - 18 tuần kể từ kỳ kinh cuối cùng): trung bình khoảng 200.000UI.

3. Khi nào nên theo dõi nồng độ HCG trong máu?

Khi bị chậm kinh và nghi ngờ mang thai, mẹ có thể sử dụng que thử thai hoặc xét nghiệm máu beta-HCG để biết có thai hay không.

Khi khám thai lần đầu tiên, xét nghiệm HCG cũng được thực hiện để xác định chính xác tình trạng mang thai của thai phụ. Dựa trên nồng độ HCG trong máu, bác sĩ sẽ biết được tuổi thai cũng như tình trạng sức khỏe của thai. Trong trường hợp nồng độ HCG bất thường, sẽ cần kiểm tra các vấn đề như: thai ngoài tử cung, sảy thai, mang thai trứng,…

Nồng độ HCG ở một số phụ nữ mang thai có thể không đúng theo chỉ số chuẩn, chênh lệch thay đổi rất nhiều theo tuổi thai và sự phát triển của thai. Do đó ngoài xét nghiệm kiểm tra nồng độ HCG thay đổi theo tuổi thai như thế nào, cần thực hiện các kỹ thuật thăm khám khác như siêu âm,… Các kỹ thuật này sẽ được bác sĩ chỉ định tùy từng trường hợp cụ thể.

Để có thể an tâm về sự phát triển của con yêu cũng như những thay đổi của mẹ trong thai kỳ, các mẹ nên được thăm khám đầy đủ và đúng lịch với Bác sĩ chuyên khoa. Chúc các mẹ và thai nhi luôn khỏe mạnh!

Biên tập - Sưu tầm