Nhận biết dấu hiệu chuyển dạ là kỹ năng quan trọng mà mẹ bầu cần nắm vững trong những ngày cuối cùng của thai kỳ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu chuyển dạ không chỉ giúp mẹ bầu chuẩn bị tốt hơn về mặt tinh thần mà còn hỗ trợ sẵn sàng hành lý, đảm bảo an tâm khi bước vào quá trình sinh nở.

1. Hướng dẫn nhận biết dấu hiệu chuyển dạ từ chuyên gia

Quá trình chuyển dạ thường khởi động với một số thay đổi trong cơ thể. Sau đây những dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh mẹ bầu cần lưu ý:

1.1. Sa bụng dưới

Khi thai nhi dần di chuyển xuống khu vực xương chậu vào giai đoạn cuối thai kỳ, mẹ bầu sẽ cảm nhận được bụng dưới sa xuống. Dấu hiệu này thường xuất hiện trước khi sinh một vài tuần hoặc vài giờ, đặc biệt rõ rệt ở những mẹ bầu mang thai lần đầu. Với những mẹ bầu đã từng sinh con, dấu hiệu này thường khá mơ hồ và chỉ dễ nhận thấy khi chuyển dạ thật sự bắt đầu. Khi bụng dưới sa xuống, mẹ bầu sẽ cảm thấy dễ thở hơn, nhưng việc đi lại thường khó khăn và phải đi tiểu thường xuyên do thai nhi chèn ép lên bàng quang.

1.2. Cơn gò tử cung chuyển dạ

Cơn gò tử cung là dấu hiệu chuyển dạ dễ nhận biết nhất. Lúc đầu, mẹ bầu cảm thấy bụng căng cứng, đau nhiều hơn và không thuyên giảm dù đã thay đổi tư thế. Các cơn gò diễn ra với tần suất liên tục, đều đặn với cường độ tăng dần, bắt đầu từ khoảng 5 - 10 phút/cơn đến mỗi lần 2-3 phút, mỗi cơn gò kéo dài khoảng 30-60 giây. Ngoài ra, mẹ bầu có thể nhận biết cơn gò từ cảm giác đau vùng lưng rồi lan ra bụng, đau từ đáy tử cung xuống dưới.

Cơn gò tử cung là dấu hiệu chuyển dạ dễ nhận biết nhất.

1.3. Xuất hiện dịch nhầy (niêm mạc tử cung)

Vào cuối thai kỳ, đặc biệt từ tuần 37 trở đi, mẹ bầu có thể nhận thấy chất nhầy hồng hoặc hơi đỏ tiết ra từ âm đạo. Đây là dấu hiệu của việc mất nút nhầy cổ tử cung. Dịch nhầy có thể sẫm màu hoặc hồng, có một ít máu và là dấu hiệu cho thấy em bé có thể chào đời trong vòng vài ngày tới. Tuy nhiên, nếu có quá nhiều máu hoặc máu giống như kinh nguyệt, mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay để kiểm tra.

1.4. Vỡ nước ối

Khi nhận biết dấu hiệu chuyển dạ, vỡ nước ối là dấu hiệu mẹ bầu có thể cảm nhận rõ ràng nhất. Mẹ bầu sẽ cảm thấy một dòng nước ối chảy ra từ âm đạo, có thể là một lượng lớn hoặc nhỏ giọt. Nếu nghi ngờ đây là nước tiểu thay vì nước ối, mẹ bầu cần đến bệnh viện kiểm tra. Việc vỡ nước ối là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mẹ bầu sắp sinh và cần đến viện viện ngay lập tức để chuẩn bị cho quá trình vượt cạn.

Khi nhận biết dấu hiệu chuyển dạ, vỡ nước ối là dấu hiệu mẹ bầu có thể cảm nhận rõ ràng nhất.

1.5. Đau thắt lưng và chuột rút

Một dấu hiệu khác của chuyển dạ là đau thắt lưng hoặc chuột rút xuất hiện thường xuyên. Những dấu hiệu này là kết quả của việc tử cung và cơ xương chậu giãn ra để chuẩn bị cho quá trình sinh. Những cơn đau lưng và chuột rút có thể kéo dài và tần suất cao hơn, đặc biệt là khi gần đến ngày sinh. Mẹ bầu sẽ cảm thấy đau đớn hơn ở vùng bụng dưới hoặc vùng thắt lưng, nhất là khi có các cơn co thắt.

1.6. Buồn nôn hoặc tiêu chảy

Trong những ngày cuối của thai kỳ, nhiều mẹ bầu cảm thấy buồn nôn, tiêu chảy hoặc có cảm giác cồn cào trong bụng. Tình trạng này xuất phát từ việc các cơ trong tử cung giãn ra và cơ thể chuẩn bị cho quá trình sinh. Sự thay đổi này cũng có thể diễn ra ở đường tiêu hóa, dẫn đến tình trạng đi ngoài hoặc buồn nôn.

1.7. Mở cổ tử cung

Cổ tử cung mở là dấu hiệu quan trọng nhất báo hiệu quá trình chuyển dạ đã bắt đầu. Việc mở cổ tử cung giúp tạo điều kiện cho em bé ra ngoài dễ dàng. Bác sĩ sẽ xác định tình trạng mở cổ tử cung của mẹ bầu khi thăm khám qua âm đạo. Bên cạnh đó, tốc độ mở cổ tử cung có thể khác nhau ở mỗi mẹ bầu.

Trong giai đoạn sớm, cổ tử cung có thể mở từ 0 - 3cm, trong 6 - 8 tiếng sau có thể mở thêm 1 cm hoặc nhiều hơn mỗi giờ. Khi cổ tử cung mở đến 10 cm, em bé sẽ sẵn sàng chào đời.

Cổ tử cung mở là dấu hiệu quan trọng nhất báo hiệu quá trình chuyển dạ đã bắt đầu. 

Những dấu hiệu trên không phải lúc nào cũng xuất hiện cùng lúc, nhưng khi mẹ bầu nhận thấy một trong các dấu hiệu này, đó là lúc cần chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Nếu mẹ bầu có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe của mình hay thai nhi, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

2. Phân biệt cơn gò tử cung chuyển dạ thật và giả

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu có thể gặp phải cơn gò tử cung, nhưng không phải tất cả đều là dấu hiệu chuyển dạ. Cơn gò chuyển dạ giả (còn gọi là Braxton Hicks) thường xuất hiện khi tử cung co lại một cách nhẹ nhàng và không đều. Những cơn co này không gây đau đớn hay làm mở cổ tử cung. Thường xuất hiện ở quý III của thai kỳ, đặc biệt là vào tháng cuối, cơn gò giả không kéo dài và sẽ thuyên giảm khi mẹ thay đổi tư thế hoặc nghỉ ngơi.

Trong khi đó, cơn gò chuyển dạ thật là các cơn co tử cung đều đặn, tần suất và cường độ tăng dần theo thời gian, thường cách nhau khoảng 5-10 phút. Những cơn co này không ngừng lại ngay cả khi mẹ bầu thay đổi tư thế hay nghỉ ngơi. Đau thắt từng cơn, kết hợp với cảm giác căng tức bụng, chính là dấu hiệu rõ ràng của chuyển dạ thực sự. Việc nhận biết dấu hiệu chuyển dạ thật này sẽ giúp mẹ bầu chuẩn bị kịp thời cho cuộc sinh nở an toàn.

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu có thể gặp phải cơn gò tử cung, nhưng không phải tất cả đều là dấu hiệu chuyển dạ.

3. Hướng dẫn xử lý cho mẹ bầu khi có dấu hiệu chuyển dạ

Khi nhận biết dấu hiệu chuyển dạ đang diễn ra, mẹ bầu cần nhanh chóng thực hiện các bước sau để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé:

• Theo dõi cơn gò: Các cơn gò ban đầu sẽ xuất hiện cách nhau từ 20-30 phút và đau ít. Khi các cơn gò trở nên đều đặn, khoảng cách giảm xuống còn 15 phút và đau tăng lên, đây chính là thời điểm mẹ cần đến bệnh viện ngay.
• Vỡ nước ối: Nếu nước ối vỡ, đặc biệt khi có màu xanh hoặc nâu, mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu nguy hiểm nếu nước ối có chứa phân su.
• Kiểm soát hơi thở: Thở chậm, sâu và nhẹ nhàng giúp giảm căng thẳng và đau đớn trong quá trình chuyển dạ. Thực hiện các bài tập thở giúp cổ tử cung mở rộng và tăng cường lưu thông oxy cho em bé.
• Vận động nhẹ nhàng: Đi lại nhẹ nhàng hoặc thay đổi tư thế có thể giúp giảm đau và hỗ trợ quá trình chuyển dạ.
• Mát xa vùng thắt lưng và vai: Mát xa nhẹ nhàng giúp giảm căng cơ và thư giãn cơ thể.
• Sự hỗ trợ từ gia đình: Gia đình hãy cố gắng hỗ trợ tinh thần cho mẹ bầu để mẹ an tâm hơn và có động lực sinh nở.

Ngoài ra, mẹ bầu cũng cần lưu ý các dấu hiệu bất thường sau đây:

• Chảy máu âm đạo: Nếu có máu tươi hoặc dịch âm đạo không bình thường (không phải màu nâu hay hồng) kèm đau bụng hoặc bị sốt, mẹ bầu cần báo ngay cho bác sĩ.
• Dấu hiệu sinh non: Các cơn co thắt xuất hiện trước tuần thứ 37, chảy máu âm đạo hoặc đau bụng liên tục có thể là dấu hiệu sinh non.
• Triệu chứng tiền sản giật: Nếu mẹ bầu cảm thấy đau đầu dữ dội, mờ mắt, đau bụng, phù nề hay có sốt, đây có thể là dấu hiệu của bệnh tiền sản giật và cần tới bệnh viện để được cấp cứu ngay lập tức.

Mẹ bầu cũng cần lưu ý các dấu hiệu bất thường khi chuyển dạ

4. Các lưu ý giúp mẹ bầu chuẩn bị sẵn sàng cho thời điểm chuyển dạ

Để chuẩn bị tốt cho thời điểm chuyển dạ, mẹ bầu cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng sau:

• Chuẩn bị hành lý đi sinh: Đảm bảo mang theo đầy đủ đồ dùng cá nhân, giấy tờ cần thiết như giấy khám thai, căn cước công dân, bảo hiểm (nếu có). Đừng quên chuẩn bị đồ sơ sinh cho bé như tã, áo quần, khăn và các vật dụng cần thiết khác.
• Chăm sóc trước khi đến viện: Mẹ bầu nên dành thời gian nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức để cơ thể luôn trong trạng thái thư giãn. Uống đủ nước sẽ giúp cơ thể mẹ bầu giữ được năng lượng và giảm căng thẳng.
• Các bài tập nhẹ nhàng: Thực hiện một số bài tập như đi bộ nhẹ, tập thở hoặc giãn cơ để giúp cơ thể thư giãn, giảm đau lưng và giúp mẹ bầu cảm thấy thoải mái hơn trong suốt quá trình chuyển dạ.

Việc chuẩn bị chu đáo và chăm sóc bản thân giúp mẹ bầu sẵn sàng và tự tin khi đến thời điểm chuyển dạ.

Việc chuẩn bị chu đáo và chăm sóc bản thân giúp mẹ bầu sẵn sàng và tự tin khi đến thời điểm chuyển dạ.

5. Mẹ bầu cần làm gì khi quá ngày dự sinh mà vẫn chưa chuyển dạ?

Khi quá ngày dự sinh mà mẹ bầu vẫn chưa chuyển dạ, điều này có thể gây lo lắng và căng thẳng. Tuy nhiên, có một số cách kích thích chuyển dạ khi quá ngày dự sinh mà mẹ bầu có thể áp dụng để giúp quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi hơn.

• Đi bộ nhẹ nhàng: Việc đi bộ giúp tăng cường sự co bóp của tử cung và có thể kích thích chuyển dạ. Mẹ bầu nên đi bộ trong những khu vực an toàn và thoải mái.
• Massage và thư giãn: Mẹ bầu có thể thực hiện các bài massage nhẹ nhàng hoặc tham gia các lớp thư giãn, yoga cho bà bầu để giảm căng thẳng và tạo điều kiện cho cơ thể thư giãn, từ đó kích thích chuyển dạ tự nhiên.
• Chế độ ăn uống phù hợp: Một số thực phẩm như dứa và cam thảo có thể kích thích chuyển dạ.

Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ phương pháp nào, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Tham khảo thêm: Hướng dẫn cách kích thích chuyển dạ khi quá ngày dự sinh cho mẹ bầu

Khi quá ngày dự sinh mà mẹ bầu vẫn chưa chuyển dạ, mẹ bầu có thể thực hiện một số cách kích thích

Nắm vững các dấu hiệu chuyển dạ giúp mẹ có thể giảm bớt lo lắng và chủ động hơn trong việc chuẩn bị tinh thần đi sinh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể, nhận biết dấu hiệu chuyển dạ sớm và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo vượt cạn an toàn và suôn sẻ mẹ nhé!