Hẹp bao quy đầu là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, gây nhiều lo lắng cho phụ huynh. Trẻ bị hẹp bao quy đầu có thể gặp khó khăn khi đi tiểu và tăng nguy cơ viêm nhiễm. Tìm hiểu ngay cách nhận biết trẻ bị hẹp bao quy đầu trong bài viết sau đây để bảo vệ sức khỏe con yêu cha mẹ nhé!
1. Hẹp bao quy đầu là gì? Dấu hiệu hẹp bao quy đầu ở trẻ
Hẹp bao quy đầu là tình trạng bao da ôm chặt lấy quy đầu, không thể tuột xuống để lộ phần quy đầu dương vật một cách bình thường. Đây là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi chưa cắt bao quy đầu.
Bao quy đầu là một lớp da mỏng bao phủ và bảo vệ quy đầu dương vật khỏi các tác nhân bên ngoài. Ở trẻ sơ sinh, bao quy đầu thường dính liền với quy đầu, đây là một hiện tượng sinh lý bình thường. Khi trẻ lớn lên, dương vật phát triển, lớp da này sẽ dần dần tách ra, cho phép quy đầu lộ ra. Quá trình này thường hoàn tất khi trẻ khoảng 5 tuổi, nhưng ở một số trẻ có thể kéo dài hơn. Tuy nhiên trong một số trường hợp, hẹp bao quy đầu kéo dài gây nhiều bất tiện và tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe cho trẻ.
Phân loại hẹp bao quy đầu:
Hẹp bao quy đầu sinh lý
Đây là hiện tượng tự nhiên ở hầu hết trẻ trai khi mới sinh ra. Bao quy đầu dính vào quy đầu để bảo vệ dương vật khỏi các tác nhân bên ngoài. Phần lớn các bé trai sẽ tự hết hẹp bao quy đầu khi đạt 3 - 5 tuổi mà không gây ra bất kỳ triệu chứng hay biến chứng nào và không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu sau độ tuổi này mà bao quy đầu của trẻ vẫn không thể tuột xuống, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân và các dấu hiệu bất thường khác.
Hẹp bao quy đầu bệnh lý
Hẹp bao quy đầu bệnh lý xảy ra do tổn thương, viêm nhiễm hoặc hình thành sẹo ở bao quy đầu. Tình trạng này cần can thiệp y tế để tránh biến chứng như nhiễm trùng hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển cơ quan sinh dục của trẻ.
Biểu hiện hẹp bao quy đầu ở trẻ do nguyên nhân sinh lý:
- Trẻ khó khăn khi đi tiểu, phải rặn mạnh, tia nước tiểu yếu hoặc thậm chí bị tắc nghẽn. Một số trẻ có thể bị phồng bao quy đầu khi đi tiểu do nước tiểu bị ứ đọng.
- Bao quy đầu sưng đỏ, đau, nhất là khi chạm vào hoặc đi tiêu
- Triệu chứng viêm như sưng, nóng, đỏ, đau, chảy mủ hoặc dịch bất thường
- Đau khi cương cứng (ở tuổi dậy thì) do bao quy đầu thít chặt
Hẹp bao quy đầu là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi chưa cắt bao quy đầu.
2. Nguyên nhân khiến trẻ bị hẹp bao quy đầu
Khác với hẹp bao quy đầu sinh lý là hiện tượng tự nhiên ở trẻ nhỏ, hẹp bao quy đầu bệnh lý xuất phát từ các nguyên nhân bất thường, gây cản trở quá trình tự tuột xuống của bao quy đầu, bao gồm:
- Nhiễm trùng và viêm nhiễm: Viêm nhiễm ở bao quy đầu hoặc quy đầu do vi khuẩn, nấm hoặc virus có thể gây sưng tấy, đỏ, đau và thậm chí hình thành sẹo xơ hóa. Các sẹo này làm hẹp bao quy đầu, ngăn cản việc tuột xuống một cách tự nhiên. Vệ sinh kém hoặc tiền sử viêm nhiễm đường tiết niệu có thể làm tăng nguy cơ trẻ bị hẹp bao quy đầu.
- Sẹo xơ hóa sau chấn thương: Các chấn thương ở vùng kín dù là nhỏ nhất cũng có thể dẫn đến hình thành sẹo xơ hóa ở bao quy đầu. Các sẹo này làm mất tính đàn hồi của bao quy đầu, khiến nó không thể co giãn và tuột xuống được.
- Bất thường cấu trúc bẩm sinh: Trong một số ít trường hợp, trẻ sinh ra đã có cấu trúc bao quy đầu bất thường, ví dụ như miệng bao quy đầu quá hẹp (tình trạng lỗ mở của bao quy đầu quá nhỏ, không đủ để quy đầu có thể chui qua) hoặc dây hãm bao quy đầu ngắn (dải mô nhỏ nối liền mặt dưới quy đầu và bao quy đầu ngắn khiến bao quy đầu không thể kéo lên hoàn toàn).
Hẹp bao quy đầu có thể là là hiện tượng tự nhiên hoặc xuất phát từ các bất thường
3. Trẻ bị hẹp bao quy đầu ở trẻ em có ảnh hưởng gì không?
Mặc dù hầu hết trường hợp hẹp bao quy đầu là sinh lý và sẽ tự cải thiện khi trẻ lớn lên, nhưng nếu là hẹp bao quy đầu bệnh lý có thể gây ra những biến chứng khó lường cho trẻ:
3.1. Nhiễm trùng đường tiết niệu
Hẹp bao quy đầu cản trở quá trình vệ sinh, tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ và phát triển. Vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng và lan rộng vào các cơ quan khác của hệ tiết niệu, gây viêm niệu đạo, viêm bàng quang hoặc viêm tuyến tiền liệt. Các nhiễm trùng này có thể tái đi tái lại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
3.2. Tăng nguy cơ viêm bao quy đầu mãn tính
Khi bao quy đầu không thể lộn xuống để vệ sinh, cặn bẩn và bựa sinh dục sẽ tích tụ trong khu vực này, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Nếu không được chữa trị kịp thời, viêm bao quy đầu có thể tái phát nhiều lần và trở thành mãn tính, dẫn đến viêm nhiễm nặng hơn, sưng đỏ và khiến trẻ đau đớn.
3.3. Nghẹt quy đầu (Paraphimosis)
Nghẹt quy đầu xảy ra khi bao quy đầu bị tuột ngược về phía gốc dương vật và không thể kéo lại, gây cản trở dòng máu đến dương vật. Tình trạng này có thể khiến dương vật bị sưng tấy và đau đớn, đặc biệt là khi cương cứng. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến hoại tử dương vật. Đây là một tình trạng cấp cứu cần được xử lý ngay lập tức.
3.4. Ung thư dương vật
Viêm nhiễm mãn tính ở khu vực quy đầu và bao quy đầu có thể làm thay đổi cấu trúc tế bào, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư dương vật. Các nghiên cứu cho thấy trẻ bị hẹp bao quy đầu có nguy cơ mắc ung thư dương vật cao hơn so với trẻ bình thường. Vì vậy, nhiều chuyên gia khuyến cáo nên thực hiện cắt bao quy đầu để giảm thiểu nguy cơ này.
3.5. Vô sinh
Các viêm nhiễm do hẹp bao quy đầu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tuyến tiền liệt và tinh hoàn, làm giảm chức năng sản xuất tinh trùng. Điều này có thể dẫn đến suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng, làm tăng nguy cơ vô sinh khi trẻ trưởng thành.
3.6. Dương vật chậm phát triển
Khi bao quy đầu không thể tuột xuống, quy đầu dương vật không được lộ ra ngoài, làm cản trở sự phát triển bình thường của cơ quan sinh dục. Dương vật có thể trở nên ngắn hơn so với các trẻ khác, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự phát triển bình thường của trẻ.
3.7. Khó khăn trong tiểu tiện và vệ sinh
Trẻ mắc hẹp bao quy đầu có thể gặp khó khăn khi đi tiểu, đặc biệt là trong những trường hợp bao quy đầu bị tắc nghẽn hoàn toàn. Việc vệ sinh cũng trở nên khó khăn, dễ tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây viêm nhiễm.
Vì những nguy cơ này, nhiều bậc phụ huynh, đặc biệt là ở các quốc gia có truyền thống cắt bao quy đầu, lựa chọn thực hiện thủ thuật này ngay từ khi trẻ sơ sinh để giảm thiểu rủi ro sức khỏe. Tuy nhiên, việc quyết định có cắt bao quy đầu hay không cần phải được thảo luận với bác sĩ chuyên khoa để đưa ra giải pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe của trẻ.
Hẹp bao quy đầu bệnh lý có thể gây ra những biến chứng khó lường cho trẻ
4. Cách điều trị hẹp bao quy đầu cho trẻ
Việc điều trị hẹp bao quy đầu sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của trẻ. Mục tiêu của quá trình điều trị là giúp cải thiện tình trạng hẹp bao quy đầu mà không gây ra tổn thương cho trẻ. Sau đây là những phương pháp điều trị phổ biến:
4.1. Phương pháp không phẫu thuật
Kéo da quy đầu
Đây là phương pháp điều trị đầu tiên cho những trường hợp hẹp bao quy đầu ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi tình trạng này còn nhẹ. Cha mẹ có thể thực hiện các bài tập kéo bao quy đầu theo hướng dẫn của bác sĩ. Phương pháp này yêu cầu cha mẹ phải kiên nhẫn và thực hiện đúng cách để tránh gây đau đớn cho trẻ.
Cách thực hiện: Vệ sinh sạch sẽ khu vực quy đầu, bôi chất bôi trơn, sau đó kéo nhẹ bao quy đầu về phía trước và kéo ngược lại về phía sau đến tối đa sao cho trẻ không bị đau. Thời điểm tốt nhất để kéo da quy đầu là sau khi trẻ tắm. Lặp lại động tác này vài lần mỗi ngày trong khoảng 1-2 tháng để đạt hiệu quả.
Dùng thuốc bôi
Để hỗ trợ quá trình kéo dãn bao quy đầu, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc bôi steroid tại chỗ, như Betamethasone, ngoài ra còn có Hydrocortisone, Triamcinolone, Mometasone. Thuốc giúp làm mỏng và giãn da, giúp việc lộn bao quy đầu dễ dàng hơn. Cha mẹ không được tự ý mua thuốc mà phải sử dụng theo đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ.
4.2. Phương pháp phẫu thuật
Nong bao quy đầu
Khi các phương pháp điều trị nói trên không mang lại hiệu quả hoặc trong trường hợp trẻ hẹp bao quy đầu nặng, bác sĩ có thể thực hiện tiểu phẫu nong bao quy đầu. Quy trình này chỉ là tiểu phẫu, thực hiện nhanh chóng và ít gây đau đớn cho trẻ, tuy nhiên có thể sử dụng thuốc gây tê để trẻ đỡ đau khi bao quy đầu quá khít hoặc bị sưng viêm.
Cắt bao quy đầu trong trường hợp nặng
Phẫu thuật cắt bao quy đầu là lựa chọn cuối cùng trong các trường hợp hẹp bao quy đầu bệnh lý hoặc khi các phương pháp điều trị bảo tồn không thành công. Phẫu thuật này có thể thực hiện khi trẻ từ 7 - 8 tuổi, hoặc trong trường hợp bao quy đầu quá khít và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như viêm nhiễm, đau đớn cho trẻ.
Sau khi thực hiện phẫu thuật, cha mẹ cần chú ý chăm sóc trẻ như sau:
- Vệ sinh cẩn thận: Rửa sạch vùng điều trị bằng nước ấm, tránh sử dụng xà phòng hoặc dung dịch có tính tẩy rửa mạnh. Để tránh đóng vảy ở đầu dương vật, cho trẻ tắm hoặc ngâm trong nước ấm sạch 5 - 10 phút/lần trong 1 tuần từ ngày thứ 5 sau phẫu thuật.
- Dinh dưỡng phù hợp: Trẻ cần được bổ sung các chất dinh dưỡng dễ tiêu hóa trong thời gian đầu sau phẫu thuật.
- Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định để giảm đau sau phẫu thuật và giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
- Hạn chế vận động: Cha mẹ cần tránh cho trẻ vận động mạnh hoặc các hoạt động tác động đến vùng thân dưới như đi xe đạp, xe ba bánh, ngựa bập bênh,...
- Theo dõi dấu hiệu bất thường: Nếu có bất kỳ dấu hiệu như chảy máu, sưng tấy, dịch tiết từ vết mổ có mùi hôi hoặc trẻ đau sốt không giảm, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được kiểm tra và xử lý.
Ngoài ra, cha mẹ hãy lưu ý đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thực hiện các dịch vụ này nhằm đảm bảo an toàn và vệ sinh tối đa. Phòng khám 125 Thái Thịnh là địa chỉ uy tín trên địa bàn Hà Nội cung cấp các dịch vụ cắt/nong hẹp bao quy đầu chuyên nghiệp với đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm. Tại phòng khám 125 Thái Thịnh, chúng tôi sử dụng thiết bị y tế hiện đại, đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối, giảm thiểu đau đớn và nguy cơ biến chứng cho trẻ. Đồng thời, phòng khám còn hỗ trợ tư vấn trước và sau điều trị, đảm bảo trẻ phục hồi nhanh chóng và hiệu quả. Liên hệ hotline 097 288 1125 hoặc 0243 853 5522 để nhận tư vấn và đặt lịch khám ngay!
Việc điều trị hẹp bao quy đầu sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của trẻ
5. Cách phòng ngừa hẹp bao quy đầu ở trẻ
Một tỷ lệ lớn hẹp bao quy đầu ở trẻ xảy ra do bẩm sinh và không thể phòng ngừa. Tuy nhiên, cha mẹ có thể phòng ngừa hẹp bao quy đầu bệnh lý cho trẻ thông qua các biện pháp chăm sóc sau đây:
Duy trì vệ sinh cá nhân đúng cách
Vệ sinh cơ quan sinh dục hàng ngày là bước nền tảng trong việc phòng ngừa hẹp bao quy đầu. Cha mẹ hãy sử dụng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ để rửa sạch vùng kín, đặc biệt là vùng da dưới bao quy đầu của trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý thực hiện nhẹ nhàng, tránh gây đau hoặc tổn thương cho trẻ.
Hướng dẫn trẻ tự chăm sóc vùng kín
Khi trẻ lớn, cha mẹ nên dạy trẻ cách tự vệ sinh vùng kín đúng cách. Điều này bao gồm việc làm sạch bao quy đầu, nhẹ nhàng rửa sạch vùng da dưới bao quy đầu và lau khô sau mỗi lần tắm hoặc đi vệ sinh. Thói quen này không chỉ giúp ngăn ngừa hẹp bao quy đầu mà còn giúp trẻ ý thức hơn về việc bảo vệ sức khỏe của mình.
Theo dõi tình trạng bao quy đầu định kỳ
Cha mẹ nên kiểm tra tình trạng bao quy đầu của trẻ định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, chẳng hạn như viêm, sưng đỏ hoặc khó khăn khi đi tiểu. Khi phát hiện các vấn đề này, hãy đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Cha mẹ có thể phòng ngừa hẹp bao quy đầu bệnh lý cho trẻ thông qua các biện pháp chăm sóc và vệ sinh cá nhân
Tóm lại, trẻ bị hẹp bao quy đầu nếu được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ tránh được các biến chứng nguy hiểm, giúp cải thiện sức khỏe và sinh hoạt. Cha mẹ nên thường xuyên theo dõi, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho trẻ.