Xét nghiệm có thai là gì?
Xét nghiệm có thai kiểm tra nước tiểu hoặc máu của bạn để xác định liệu bạn có đang mang thai hay không.
Xét nghiệm thai là bước đầu tiên và cần thiết đối với mọi bà bầu, dù bạn đang lên kế hoạch mang thai hay hay lo lắng về việc mang thai ngoài ý muốn. Việc thực hiện một số thủ thuật y tế hoặc dùng thuốc mới đều yêu cầu phải có kết quả xét nghiệm thai. Xét nghiệm thai là một lựa chọn phù hợp cho tất cả những ai có thể mang thai và muốn xác định tình trạng của mình.
Thử thai tại nhà là kiểm tra nước tiểu của bạn để phát hiện một hormone gọi là HCG
Xét nghiệm thai hoạt động như thế nào?
Xét nghiệm thai kiểm tra nước tiểu hoặc máu của bạn để phát hiện hormone HCG (human chorionic gonadotropin). Cơ thể bạn sản xuất hormone này khi mang thai, sau khi trứng đã thụ tinh và bám vào thành tử cung.
Từ ngày thứ 6 sau khi thụ thai, hormone HCG trong cơ thể tăng lên đột biến. Lượng hormone này tăng trưởng với tốc độ chóng mặt, gấp đôi chỉ sau 2-3 ngày.
Các cách xét nghiệm thai
Xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu là hai cách phổ biến để xác nhận tình trạng mang thai.
Xét nghiệm thai bằng máu
Phương pháp xét nghiệm máu mang lại kết quả chính xác hơn so với xét nghiệm nước tiểu. Xét nghiệm có thể xác định được nồng độ beta hCG ngay cả với mức nhỏ nhất và từ đó biết được bạn có mang thai hay không từ rất sớm.
Xét nghiệm máu được thực hiện ở hầu hết các phòng xét nghiệm, phòng khám đa khoa, sản khoa và có kết quả ngay trong ngày.
Khi gặp khó khăn trong việc thụ thai, bạn có thể cần xét nghiệm máu.
Hai loại xét nghiệm máu kiểm tra thai là:
- Xét nghiệm định tính HCG sẽ cho bạn biết một câu trả lời đơn giản: Có thai hoặc không có thai. Xét nghiệm máu có thể phát hiện thai chỉ sau 10 ngày rụng trứng, hoặc sớm hơn.
- Xét nghiệm định lượng HCG (beta HCG) đo chính xác lượng HCG trong máu. Xét nghiệm này phát hiện thai ngay cả khi hormone còn rất thấp. Loại xét nghiệm này giúp theo dõi các vấn đề trong thai kỳ (vì nồng độ beta HCG thay đổi theo tuổi thai, thai chửa ngoài tử cung hay sảy thai).
Xét nghiệm thai bằng nước tiểu
Xét nghiệm này có thể thực hiện tại nhà hoặc bệnh viện.
Xét nghiệm thai tại nhà cực kỳ tiện lợi. Kết quả xét nghiệm tương đối chính xác nếu làm đúng hướng dẫn. Các que thử thai tại nhà có cùng nguyên lý hoạt động. Để kiểm tra nước tiểu, bạn có thể:
- Ngâm phần đầu có miếng thấm của que thử vào dòng nước tiểu
- Nhúng que thử vào cốc nước tiểu.
- Dùng ống nhỏ giọt để chuyển nước tiểu từ cốc sang dụng cụ khác
Bạn cần đợi vài phút để có kết quả.
Sau khi thực hiện xét nghiệm tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ để xác nhận kết quả.
Tính chính xác của que thử thai
Phương pháp sử dụng que thử thai rất tiện lơi, dễ thực hiện. Tuy nhiên, phương pháp này không đúng hoàn toàn, vẫn tồn tại những sai số nhất định. Nếu bạn thực hiện quá sớm, nồng độ beta hCG chưa đạt mức cần thiết thì kết quả sẽ không chính xác. Ngoài ra, kết quả của phương pháp này còn phụ thuộc các yếu tố sau:
- Việc bạn có làm đúng theo hướng dẫn hay không
- Thời điểm bạn rụng trứng và khi trứng bám vào tử cung
- Thời gian bạn làm xét nghiệm sau khi có thai
- Độ nhạy của que xét nghiệm thai
Khi nào nên làm xét nghiệm thai
Một số xét nghiệm thai có thể phát hiện HCG trước khi bạn bị trễ kinh. Tuy nhiên, kết quả sẽ chính xác hơn nếu bạn chờ đến ngày đầu tiên trễ kinh để làm xét nghiệm.
Kết quả cũng sẽ chính xác hơn nếu bạn làm xét nghiệm vào buổi sáng sớm khi nước tiểu đậm đặc hơn.
Xét nghiệm thai tại nhà
Đây là các xét nghiệm nước tiểu như đã mô tả ở phần trên. Dưới đây là một số thông tin thêm về chúng:
Nơi mua que thử thai: Bạn có thể mua ở hầu hết các hiệu thuốc, nhà thuốc, cửa hàng tiện lợi và siêu thị.
Giá que thử thai: Giá của que xét nghiệm thai có thể khác nhau. Một số gói bảo hiểm có thể chi trả cho chi phí này.
Mẹo khi thử thai tại nhà: Dưới đây là một số mẹo giúp bạn làm xét nghiệm thai tại nhà hiệu quả:
- Sử dụng mẫu nước tiểu đầu tiên vào buổi sáng, khi nồng độ HCG cao nhất và dễ phát hiện nhất.
- Tránh uống nhiều nước trước khi xét nghiệm, vì nó có thể làm loãng nồng độ HCG.
- Kiểm tra hạn sử dụng của que thử để đảm bảo chưa hết hạn.
- Đọc kỹ hướng dẫn và làm đúng theo chỉ dẫn.
Kết quả xét nghiệm thai
Kết quả xét nghiệm có thể hiển thị dưới dạng một vạch, màu sắc, hoặc ký hiệu như dấu “+” hoặc “-”. Các xét nghiệm điện tử sẽ hiển thị chữ “có thai” hoặc “không có thai”. Điều quan trọng là hiểu rõ kết quả dương tính hay âm tính có ý nghĩa gì.
Nếu kết quả dương tính, nghĩa là bạn đang mang thai. Điều này đúng ngay cả khi vạch, màu sắc hoặc ký hiệu hiện lên rất nhạt. Nếu kết quả là dương tính, bạn nên liên hệ với bác sĩ để thảo luận về các bước tiếp theo.
Kết quả dương tính giả rất hiếm khi xảy ra. Điều này có nghĩa là bạn không có thai, nhưng xét nghiệm lại cho kết quả là có. Kết quả dương tính giả có thể xảy ra nếu bạn có sự hiện diện của máu hoặc protein trong nước tiểu. Một số loại thuốc, như thuốc an thần, thuốc chống co giật, thuốc ngủ, và thuốc hỗ trợ sinh sản, cũng có thể gây ra kết quả dương tính giả.
Nếu kết quả là âm tính, có thể bạn không mang thai. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể mang thai nếu:
- Que thử đã hết hạn sử dụng.
- Bạn thực hiện xét nghiệm sai cách.
- Bạn thử nghiệm quá sớm.
- Nước tiểu của bạn bị loãng vì uống nhiều nước trước khi thử.
- Bạn đang dùng một vài thuốc như thuốc lợi tiểu hoặc thuốc kháng histamin.
Khi kết quả là âm tính, bạn nên thử lại trong khoảng một tuần để kiểm tra lại. Kết quả âm tính giả có thể xảy ra nếu bạn thử thai quá sớm. Càng thử sớm, càng khó phát hiện hormone HCG. Để có kết quả chính xác nhất, bạn nên thử thai sau ngày đầu tiên bị trễ kinh. Bạn nên mua que thử thai của những hãng vật tư y tế uy tín khác nhau.
Nếu bạn thử hai lần và nhận được kết quả khác nhau, hãy liên hệ với bác sĩ. Xét nghiệm máu sẽ giúp kiểm chứng kết quả một cách chính xác hơn. Nếu bạn có thắc mắc về xét nghiệm thai hoặc kết quả, hãy liên hệ với bác sĩ.
Vạch mờ trên que thử thai có thể khiến bạn bối rối. Điều này có thể xảy ra vì bạn mới mang thai nên lượng hormone thai kỳ còn thấp, hoặc do một số loại que thử có vạch mờ hơn những loại khác. Các chuyên gia cho rằng vạch mờ thường có nghĩa là bạn đang mang thai. Tuy nhiên, để chắc chắn, bạn nên gặp bác sĩ.
Vạch bay hơi trên que thử thai là một vạch mờ, không màu tại vị trí đáng lẽ là vạch dương tính. Điều này có thể xảy ra nếu bạn đọc kết quả muộn hơn thời gian được khuyến nghị, hoặc nếu que thử bị ướt. Vạch này không có nghĩa là bạn có thai. Tốt nhất là bạn nên thử lại để có kết quả chính xác hơn.
Làm gì sau khi có kết quả thử thai dương tính
Khi nhận được kết quả thử thai dương tính, bạn nên liên hệ với bác sĩ để đặt lịch hẹn. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để xác nhận việc mang thai. Việc biết mình mang thai sớm rất quan trọng, để bạn có thể bắt đầu chăm sóc thai kỳ và thực hiện những thay đổi lối sống cần thiết.
Tóm lại
- Xét nghiệm thai kiểm tra nước tiểu hoặc máu để tìm hormoneHCG. Cơ thể bạn sản xuất hormone này khi mang thai và trứng thụ tinh đã bám vào thành tử cung.
- Có hai loại xét nghiệm thai chính là xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu.
- Thử thai tại nhà bằng nước tiểu có độ chính xác cao. Xét nghiệm máu có độ chính xác cao hơn xét nghiệm nước tiểu.
- Que thử thai tại nhà có thể mua ở hầu hết các hiệu thuốc, nhà thuốc, cửa hàng tiện lợi và siêu thị. Nếu kết quả thử thai dương tính, hãy liên hệ bác sĩ để đặt lịch hẹn. Bắt đầu chăm sóc thai kỳ sớm rất quan trọng cho sức khỏe của bạn và em bé.
Câu hỏi thường gặp
Các dấu hiệu mang thai trong tuần đầu tiên là gì?
Hầu hết mọi người không có dấu hiệu gì trong tuần đầu tiên của thai kỳ. Các dấu hiệu sớm thường xuất hiện sau vài tuần. Các triệu chứng bao gồm:
- Trễ kinh
- Buồn nôn và nôn
- Ngực căng và to hơn
- Mệt mỏi
- Đi tiểu nhiều hơn bình thường, đặc biệt vào ban đêm
- Thèm ăn, không còn thích những món ăn bạn thường thích, và có vị chua hoặc kim loại trong miệng ngay cả khi không ăn gì
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) có thể gây kết quả dương tính giả khi xét nghiệm thai không?
Hiếm nhưng có thể xảy ra. Nhiễm trùng đường tiết niệu nặng có thể làm nước tiểu có nhiều bạch cầu và nitrit, dẫn đến kết quả dương tính giả khi thử thai.
Xét nghiệm thai có thể sai không?
Có thể. Nhưng nếu làm đúng theo hướng dẫn, thử thai tại nhà có độ chính xác tương đối cao.
Tại sao kết quả thử thai của tôi âm tính nhưng tôi lại không có kinh nguyệt?
Có thể kết quả âm tính không chính xác. Bạn nên mua que thử thai của một hãng khác và thử lại. Ngoài ra, bạn nên đến phòng khám, thực hiện xét nghiệm máu để có thể xác định chính xác hơn.
Tuy nhiên, cũng có khả năng cao bạn không mang thai. Có rất nhiều nguyên nhân có thể đưa đến tình trạng không có kinh nguyệt như:
- Đang cho con bú
- Đang dùng biện pháp tránh thai nội tiết
- Đang dùng một số loại thuốc
- Đang trong giai đoạn tiền mãn kinh
- Bị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Thiếu ngủ
- Căng thẳng quá mức
- Gặp vấn đề về tuyến giáp
- Tập thể dục quá nhiều
- Thay đổi cân nặng gần đây
Nếu bạn có các triệu chứng sau, hãy đi khám ngay:
- Đau dữ dội ở một bên bụng
- Đau ở một bên vai
- Chảy máu âm đạo (không phải kinh nguyệt)
- Chóng mặt hoặc ngất xỉu
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
