Ho gà là một căn bệnh nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, với các cơn ho thường dữ dội, kéo dài khiến bé khó chịu. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh ho gà, nhằm giúp các bậc phụ huynh đưa ra quyết định đúng đắn để bảo vệ sức khỏe cho con.

1. Bệnh ho gà ở trẻ em

1.1 Tổng quan về bệnh ho gà ở trẻ em

Ho gà ở trẻ em là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Đặc trưng của bệnh là những cơn ho dữ dội, kéo dài, cuối cơn thường kèm theo tiếng rít đặc trưng giống tiếng kêu của con gà trống.

Ho gà do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra

Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất bởi bệnh ho gà. Do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, các cơn ho dữ dội có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Vì vậy, việc tiêm phòng đầy đủ vắc xin ho gà là vô cùng quan trọng.

1.2 Con đường lây truyền của bệnh ho gà

Bệnh ho gà lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp thông qua các con đường sau:

- Tiếp xúc trực tiếp: Vi khuẩn Bordetella pertussis có thể lây lan từ người bệnh sang người lành qua tiếp xúc trực tiếp, như ôm, hôn, hoặc chia sẻ đồ dùng cá nhân.

- Giọt bắn hô hấp: Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa vi khuẩn sẽ được thải ra ngoài và lơ lửng trong không khí. Những giọt bắn này dễ dàng xâm nhập vào đường hô hấp của người khỏe mạnh khi hít phải, gây bệnh.

- Lây nhiễm qua đồ vật: Vi khuẩn Bordetella pertussis cũng có thể tồn tại trên các bề mặt đồ vật như đồ chơi, tay nắm cửa,... Nếu trẻ tiếp xúc với những đồ vật này và đưa tay lên miệng, mũi thì cũng có nguy cơ bị lây nhiễm.

- Đặc biệt, bệnh ho gà lây lan rất nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là trong các môi trường đông người hoặc không gian kín như gia đình, trường học, nhà trẻ. Tỷ lệ lây nhiễm có thể lên tới 90-100% ở những người tiếp xúc gần với bệnh nhân.

2. Nhận biết bệnh ho gà ở trẻ

Vi khuẩn Bordetella pertussis - một loại vi khuẩn gram âm là thủ phạm gây ra bệnh ho gà. Loại vi khuẩn này rất yếu ớt và dễ bị tiêu diệt bởi các yếu tố môi trường như ánh sáng mặt trời, nhiệt độ cao hoặc các chất khử khuẩn, khử trùng.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể trẻ sơ sinh, loại vi khuẩn này sẽ làm tổn thương các tế bào lông mao ở đường hô hấp, gây viêm nhiễm và sản sinh ra độc tố, từ đó dẫn đến các triệu chứng đặc trưng của bệnh ho gà. Thời gian ủ bệnh của ho gà thường kéo dài khoảng 7-10 ngày sau khi trẻ sơ sinh tiếp xúc với vi khuẩn Bordetella pertussis. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thời gian này có thể kéo dài lên đến 21 ngày.

Hình minh họa

2.1 Các giai đoạn của bệnh

Ho gà ban đầu thường dễ nhầm lẫn với viêm đường hô hấp thông thường, với các biểu hiện như sổ mũi, ho nhẹ, sốt nhẹ và khó thở. Khi bệnh tiến triển, các cơn ho sẽ trở nên dữ dội và đặc trưng hơn. Bệnh ho hà diễn biến qua 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Trẻ sẽ xuất hiện những cơn ho kéo dài (khoảng 1 đến 2 tuần), ho liên tục, cuối cơn thường kèm theo tiếng rít đặc trưng giống tiếng kêu của con gà trống. 

Giai đoạn 2: Trẻ ho với tần suất nhiều hơn, cơn ho kéo dài hơn. Trẻ có thể bị tím tái, nôn mửa và thậm chí ngừng thở tạm thời do ho nhiều không đủ dưỡng khí để thở. Các cơn ho kéo dài liên tục khiến trẻ trở nên mệt mỏi, xuống sức, biếng ăn.

Giai đoạn 3: Các cơn ho dần thưa và nhẹ hơn, nhưng có thể kéo dài nhiều tuần.

Ho gà thường xuất hiện vào ban đêm, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sức khỏe của trẻ.

2.2 Khi nào cần đưa trẻ bị ho gà đến bệnh viện ngay?

Nếu trẻ bị ho gà và xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị kịp thời:

- Cơn ho dữ dội: Trẻ ho nhiều, từng cơn, mỗi cơn kéo dài, mặt đỏ bừng hoặc tím tái.

- Khó thở: Trẻ thở nhanh, rút lõm lồng ngực, có tiếng rít khi thở.

- Ăn uống kém: Trẻ chán ăn, nôn trớ nhiều, sút cân.

- Mệt mỏi: Trẻ ngủ li bì, khó đánh thức, quấy khóc nhiều.

- Các dấu hiệu khác: Sốt cao, co giật, tím tái toàn thân.

3. Mức độ nguy hiểm của ho gà ở trẻ em

Bệnh ho gà ở trẻ là một bệnh rất nguy hiểm, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh, trẻ dưới 1 tuổi. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

- Suy hô hấp: Do các cơn ho quá mạnh và kéo dài, trẻ có thể bị thiếu oxy, dẫn đến suy hô hấp, thậm chí ngừng thở.

- Viêm phổi: Vi khuẩn gây bệnh tấn công vào phổi, gây viêm nhiễm và làm giảm khả năng hô hấp của trẻ.

- Các biến chứng thần kinh: Ho gà có thể gây ra các biến chứng thần kinh nghiêm trọng như co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong.

- Các biến chứng khác: Kiệt sức, mất nước, xuất huyết kết mạc, gãy xương sườn do ho mạnh.

Hình minh họa

Do đó, khi phát hiện trẻ có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh ho gà, phụ huynh cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

4. Các phương pháp phòng và điều trị ho gà

4.1 Chẩn đoán và điều trị bệnh ho gà

Khi nghi ngờ trẻ mắc ho gà, gia đình cần thực hiện các biện pháp cách ly như:

- Hạn chế tiếp xúc: Giữ trẻ mắc bệnh cách ly với những người khác, đặc biệt là trẻ sơ sinh và người có sức đề kháng kém.

- Vệ sinh cá nhân: Người chăm sóc trẻ cần thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân kỹ lưỡng như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.

- Vệ sinh môi trường: Lau chùi, khử trùng các đồ dùng cá nhân của trẻ bằng các dung dịch sát khuẩn.

Hình minh họa

Việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh tại nhà cho trẻ bị ho gà là điều hết sức nguy hiểm và có thể dẫn đến kháng thuốc. Phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và kê đơn thuốc phù hợp.

Thông thường, phác đồ điều trị ho gà bao gồm:

- Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn Bordetella pertussis.

- Thuốc điều trị triệu chứng: giúp giảm viêm đường hô hấp, giảm tần suất và cường độ các cơn ho.

- Thuốc giãn phế quản giúp mở rộng đường thở, giảm khó thở.

- Thuốc chống co giật để kiểm soát cơn co giật trong trường hợp trẻ có dấu hiệu co giật.

Việc điều trị ho gà bằng kháng sinh sớm và đầy đủ sẽ giúp giảm thời gian ốm, giảm nguy cơ biến chứng và ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

4.2 Cách chăm sóc trẻ bị ho gà tại nhà

Với trẻ mắc bệnh ho gà ở thể nhẹ, có các triệu chứng như tần suất và thời gian các cơn ho ít, trẻ vẫn ăn uống tốt và không có dấu hiệu suy hô hấp, gia đình có thể chăm sóc trẻ tại nhà, kết hợp với sự theo dõi sát sao của bác sĩ.

- Tạo môi trường sống trong lành, tránh tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi, hóa chất.

- Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, tránh hoạt động mạnh.

- Tạo không gian yên tĩnh, hạn chế tiếng ồn để trẻ nghỉ ngơi

- Nếu trẻ vẫn chưa cai sữa, hãy tiếp tục cho trẻ bú mẹ, đây là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và giúp tăng cường sức đề kháng.

- Cho trẻ ăn các loại thức ăn lỏng, dễ tiêu, chia nhỏ bữa ăn để tránh đầy bụng và khó tiêu.

- Dùng nước muối sinh lý 0.9% để vệ sinh mũi họng cho trẻ sau mỗi cơn ho để làm loãng đờm và giúp trẻ dễ thở hơn.

- Đối với trẻ lớn, cần vệ sinh răng miệng bằng bàn chải mềm và nước muối ấm sau khi ăn và trước khi ngủ.

- Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Cho trẻ uống thuốc đúng liều, đúng cách và đúng thời gian.

Hình minh họa

Lưu ý:

- Theo dõi sát: Luôn theo dõi sát các triệu chứng của trẻ. Nếu trẻ có dấu hiệu suy hô hấp như tím tái, khó thở, co kéo lồng ngực, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

- Tái khám: Đưa trẻ đi khám lại theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để đánh giá tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.

Việc chăm sóc trẻ mắc bệnh ho gà tại nhà đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ của người chăm sóc. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn trên, bạn có thể giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

4.3 Phòng ngừa ho gà cho trẻ em

Tiêm phòng vắc xin ho gà đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Vắc xin không chỉ giúp trẻ hình thành miễn dịch vững chắc, ngăn ngừa bệnh ho gà mà còn góp phần vào sự phát triển toàn diện của trẻ về thể chất và trí não. Đây là một giải pháp kinh tế và an toàn, được các chuyên gia y tế khuyến cáo.

Thai Thinh Medic cung cấp dịch vụ tiêm chủng trọn gói, gói lẻ với chi phí hợp lý và an toàn đối với mọi lứa tuổi cùng những ưu điểm vượt trội:

- Tư vấn và khám sàng lọc trước tiêm bởi đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn

- Danh mục vắc xin đa dạng

- Vắc xin chất lượng, nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín

- Thực hiện theo dõi phản ứng trong và sau khi tiêm chu đáo.

Chi phí hợp lý cùng nhiều tiện ích khi đăng ký sử dụng dịch vụ tại Thai Thinh Medic.

Để được tư vấn chi tiết về dịch vụ, quý khách vui lòng liên hệ hotline 097 288 1125.