Quá trình mang thai đã vất vả nhưng có lẽ với những bà mẹ gặp phải bệnh hậu sản sau khi bé yêu chào đời cũng mệt mỏi không kém. Vậy bệnh hậu sản là gì mà có ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nhiều đến vậy? Hãy cùng Phòng khám 125 Thái Thịnh tìm hiểu thêm nhé!

1. Hậu sản sau sinh là gì?

Hậu sản sau sinh là giai đoạn 6 tuần sau khi cuộc sinh nở diễn ra, đây là thời gian các cơ quan sinh sản của người mẹ bắt đầu hồi phục trở về trạng thái trước sinh. Đây là giai đoạn mà bất cứ người phụ nữ nào cũng trải qua sau quá trình sinh sản, vì vậy nếu không được chăm sóc đặc biệt, người phụ nữ rất dễ mắc một số bệnh lý - gọi chung là bệnh hậu sản.

Bệnh hậu sản ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần của sản phụ sau sinh

2. Các bệnh thường gặp ở hậu sản sau sinh

2.1. Băng huyết sau sinh

Băng huyết sau sinh là tình trạng chảy máu quá nhiều sau khi chuyển dạ, đây là nguyên nhân chính gây ra tử vong ở sản phụ sau sinh. Vấn đề này được phân thành 2 loại là băng huyết nguyên phát và băng huyết thứ phát.

Băng huyết sau sinh - tai biến sản khoa nguy hiểm thường gặp

Các dấu hiệu nhận biết thường thấy ở băng huyết sau sinh:

• Xuất huyết nhiều ở âm đạo sau khi sinh
• Đau vùng bụng dưới
• Sốt và đổ mồ hôi nhiều
• Huyết áp giảm

2.2. Nhiễm khuẩn hậu sản sau sinh

Đây là tình trạng vùng kín bị nhiễm khuẩn trong giai đoạn 6 tuần sau sinh, vi khuẩn xâm nhập từ bộ phận sinh dục theo đường máu, nhiễm khuẩn ngược dòng từ âm đạo, cổ tử cung qua tổn thương đường sinh dục trong và sau sinh, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới bị nhiễm khuẩn hậu sản sau sinh, xảy ra thường xuyên hơn ở những nơi kém vệ sinh, chất lượng chăm sóc sức khỏe kém. 

Các dấu hiệu nhận biết thường thấy ở nhiễm khuẩn hậu sản:

• Đau phần bụng dưới, có sốt nhẹ hoặc sản dịch có mùi hôi
• Vùng da quanh vết mổ có dấu hiệu đỏ, vùng mổ tiết dịch, sưng nóng
• Tiểu khó, tiểu buốt, nước tiểu có nhiều bọt hoặc có máu

2.3. Tắc tia sữa

Tắc tia sữa là hiện tượng phổ biến ở sản phụ. Tắc tia sữa có thể gây ra áp xe vú, nhiễm trùng hoặc xơ tuyến vú. Các triệu chứng của tắc tia sữa:

• Bầu vú căng cứng và đau nhức
• Bầu ngực có một hoặc nhiều cục cứng
• Không thể tiết sữa hoặc sữa ít
• Có thể gây sốt

2.4. Áp xe vú

Áp xe vú là tình trạng nhiễm trùng sâu bên trong tuyến vú, thường do vi khuẩn từ đầu vú xâm nhập qua các tổn thương nhỏ và lan vào ống dẫn sữa cũng như các khu vực khác của tuyến vú. Phụ nữ sau khi sinh có thể gặp phải các dấu hiệu của áp xe vú, bao gồm:

- Cảm giác lạnh run, sốt cao 

- Vùng vú nóng, sưng to, đỏ và đau nhức.

- Hạch nách có thể sưng lên và gây đau khi chạm vào.

- Sữa có thể có màu vàng và chứa mủ.

2.5. Không tự chủ đại/ tiểu tiện

Tình trạng mất khả năng tự kiểm soát việc đi tiểu hoặc đại tiện thường chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn sau sinh, do sự giãn nở của đáy bàng quang trong quá trình mang thai và sinh nở, cùng với sự suy yếu của cơ xương chậu, rách đáy chậu và tổn thương cơ vòng quanh hậu môn khi sinh.

2.6. Trĩ và táo bón sau sinh

Sau sinh, trĩ và táo bón có thể trở thành những vấn đề phổ biến mà các bà mẹ phải đối mặt, đặc biệt do sự thay đổi kích thước của tử cung gây áp lực lên hệ thống tĩnh mạch bụng dưới. Để giảm thiểu và điều trị hiệu quả những rắc rối này, việc sử dụng thuốc mỡ, thuốc xịt cùng với việc duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ và nước là rất quan trọng. Tuy nhiên, mẹ cần thận trọng và chỉ sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc các phương pháp can thiệp khác khi có sự chỉ định của bác sĩ.

Để hỗ trợ điều trị táo bón sau sinh, mẹ nên lưu ý:

• Tránh dùng thuốc trị táo bón không cần thiết vì có thể ảnh hưởng đến bé qua sữa mẹ.
• Tăng cường ăn rau củ, sữa chua và trái cây tươi như chuối, lê, táo, cam, bưởi... để kích thích quá trình nhuận tràng tự nhiên, bổ sung lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa.
• Hạn chế các thực phẩm khó tiêu như đồ chiên xào, thức ăn nhiều dầu mỡ, súp đặc, thức ăn nhanh.
• Không sử dụng các chất kích thích.
• Ăn uống đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn, tránh thức ăn cứng và khó tiêu.
• Uống đủ nước mỗi ngày và duy trì tinh thần lạc quan vì căng thẳng cũng có thể là nguyên nhân gây táo bón.
• Thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng và phù hợp với tình trạng sức khỏe sau sinh.
• Giữ thói quen đi vệ sinh đều đặn, không nên nhịn và tránh ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.

3. Chăm sóc sức khỏe của mẹ sau quá trình “vượt cạn”

Chăm sóc sức khỏe sau sinh là vô cùng quan trọng

Trải qua hành trình làm mẹ đầy thiêng liêng nhưng cũng không kém phần vất vả, việc chăm sóc sức khỏe sau sinh là điều hết sức quan trọng để mẹ có thể nhanh chóng hồi phục và dồi dào năng lượng để chăm sóc cho “thiên thần nhỏ”. Dưới đây là những bí quyết vàng giúp mẹ yêu thương bản thân mình hơn trong giai đoạn hậu sản.

3.1. Chăm sóc vết mổ thế nào cho đúng?

Vết mổ sau sinh cần được chăm sóc cẩn thận để tránh nhiễm trùng và giúp quá trình lành thương nhanh chóng. Vết mổ thường sẽ hồi phục trong khoảng từ 3 đến 5 ngày. Mẹ có thể tắm nhanh bằng nước ấm, sau đó lau khô cơ thể cùng vết mổ một cách nhẹ nhàng. Đừng quên, hãy sử dụng các dung dịch sát khuẩn theo sự hướng dẫn của bác sĩ nhé!

3.2. Vệ sinh cá nhân

Sau khi sinh, mẹ nên giữ vệ sinh cá nhân mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe, không nên kiêng cữ quá nhiều. Mẹ cần đảm bảo tắm bằng nước ấm, phòng tắm kín tránh gió lùa và hãy giữ thời gian tắm trong khoảng 5-10 phút, không ngâm mình quá lâu. Đặc biệt, vùng kín cần được giữ sạch sẽ, tránh thụt rửa hay đặt bất cứ vật gì vào âm đạo, thay băng vệ sinh thường xuyên để ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng. Tránh quan hệ tình dục khi vẫn chưa hết sản dịch.

3.3. Dinh dưỡng sau sinh

Sau khi sinh, cơ thể mẹ cần được bồi bổ để lấy lại sức lực và nuôi dưỡng bé yêu. Trong 6 giờ đầu tiên sau ca mổ mẹ không nên ăn gì, sau 6 giờ mẹ có thể ăn uống, từ từ chuyển từ thức ăn lỏng sang đặc. Đảm bảo duy trì thực đơn hàng ngày của mẹ giàu dinh dưỡng với các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, … đồng thời hạn chế tối đa các loại gia vị cay nóng. Để phòng tránh táo bón, mẹ đừng quên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày, ăn nhiều rau xanh và trái cây.

Tham khảo thêm: Thực đơn dinh dưỡng cho tiểu đường thai kỳ mà mẹ bầu nên biết

3.4. Vận động sau sinh

Vận động nhẹ sau sinh mang lại rất nhiều lợi ích cho sản phụ, là chìa khóa giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng sau quá trình sinh nở, đặc biệt là giúp cải thiện sức mạnh và độ đàn hồi của cơ bụng, cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, tăng cường sức khỏe xương và hệ tim mạch. Mẹ nên thực hiện những hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ trong phòng, tập các bài tập yoga phù hợp, tránh vận động mạnh. Trước khi bắt đầu kế hoạch vận động sau sinh, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại của mình.

Việc nghỉ ngơi cũng rất quan trọng, một giấc ngủ ngon từ 8 đến 9 tiếng mỗi đêm sẽ giúp mẹ phục hồi năng lượng, tăng cường sản xuất sữa và giảm bớt căng thẳng.

Hãy chăm sóc sức khỏe bản thân thật tốt, bởi bạn xứng đáng với mọi điều tuyệt vời nhất!

Phòng khám 125 Thái Thịnh (Thái Thịnh Medic) - Người bạn đồng hành trên hành trình kỳ diệu của mẹ. Chúng tôi hiểu rằng mỗi khoảnh khắc của thai kỳ là một dấu ấn đặc biệt trong cuộc đời mỗi người phụ nữ. Với kinh nghiệm nhiều năm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cho mẹ và bé, chúng tôi sở hữu đội ngũ bác sĩ có chuyên môn giỏi, tận tình, trang thiết bị và cơ sở vật chất hiện đại, luôn sẵn lòng đồng hành và chăm sóc tận tâm cho sức khỏe của mẹ và bé mỗi ngày.