Đái tháo đường ở phụ nữ mang thai chiếm tỷ lệ từ 2-10% các thai phụ, nếu không được phát hiện sớm, hướng dẫn điều trị đúng thì có thể để lại hậu quả cho cả người mẹ và thai nhi. Hãy cùng Phòng khám 125 Thái Thịnh tìm hiểu đái tháo đường là gì và những lưu ý quan trọng về đái tháo đường mà mẹ bầu cần biết nhé!
1. Đái tháo đường thai kỳ là gì?
Đái tháo đường thai kỳ là tình trạng lượng đường trong máu ở thai phụ cao hơn mức cho phép và xảy ra trong quá trình mang thai thường gặp từ tuần thai 24 – 28. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, ngưỡng đường máu để chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ thấp hơn so với người không mang thai.
Bên cạnh đó, nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường ở trẻ, đồng thời gây ra những biến chứng sức khỏe cho cả mẹ lẫn con.
Tiểu đường thai kỳ
2. Dấu hiệu của bệnh đái tháo đường thai kỳ
Phụ nữ mắc bệnh ĐTĐ thai kỳ thường không có triệu chứng. Hầu hết phát hiện bệnh nhờ đánh giá yếu tố nguy cơ và khám thai định kỳ. Bạn có thể nghi ngờ mắc ĐTĐ nếu xuất hiện một số dấu hiệu như:
- Tiểu nhiều lần trong ngày;
- Mệt mỏi;
- Mờ mắt;
- Khát nước liên tục;
- Tăng cân quá nhanh so với khuyến nghị.
Đái tháo đường gây ra tăng cân quá nhanh so với khuyến nghị
3. Vì sao phụ nữ mang thai dễ mắc đái tháo đường thai kỳ?
Bình thường khi ăn, tuyến tụy sẽ tiết ra insulin, một hormone giúp vận chuyển glucose vào trong tế bào và sử dụng nó để tạo năng lượng cho cơ thể. Khi đó, chỉ số đường huyết đói và đường huyết sau ăn được điều hòa ổn định, không tăng quá cao và không giảm quá thấp.
Trong thời kỳ mang thai, bánh nhau sản xuất ra một số hormone gây tăng lượng đường trong máu. Thông thường, tuyến tụy có thể tiết ra đủ insulin để xử lý nó. Nhưng nếu tuyến tụy không thể tạo đủ insulin hoặc cơ thể mẹ bầu có sự đề kháng với insulin, lượng đường trong máu sẽ tăng lên. Tình trạng đó được gọi là ĐTĐ thai kỳ.
4. Ai dễ mắc đái tháo đường thai kỳ?
Phụ nữ mang thai dễ bị đái tháo đường thai kỳ khi có yếu tố nguy cơ sau:
- Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai
- Đã mắc đái tháo đường thai kỳ ở thai kỳ trước
- Tiền căn sinh con to trên 4000 gam, thai lưu ở 3 tháng cuối, sảy thai liên tiếp hoặc thai dị tật bẩm sinh
- Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc cơ thể có tình trạng đề kháng insulin
- Có bệnh nội khoa mãn tính như tăng huyết áp, bệnh tim, tăng cholesterol máu…
- Gia đình có thành viên mắc đái tháo đường
Do đó, để giảm nguy cơ mắc phải đái tháo đường thai kỳ bạn nên có được sự chuẩn bị tốt trước khi mang thai như giảm cân về mức cân nặng lý tưởng, điều trị ổn định các bệnh nội khoa, áp dụng một chế độ ăn khỏe mạnh và vận động phù hợp trước và trong thời gian mang thai.
5. Chẩn đoán ĐTĐ thai kỳ bằng cách nào?
Thực hiện xét nghiệm sàng lọc đái tháo đường thai kỳ khi khám thai định kỳ:
Mẹ bầu cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy mẫu xét nghiệm. Mẫu máu được lấy 3 lần ở 3 thời điểm:
Lần 1: Lấy máu lúc đói (nhịn ăn ít nhất 8 giờ)
Lần 2: 1 giờ sau khi uống 75 gam glucose
Lần 3: 2 giờ sau khi uống 75 gam glucose.
Xét nghiệm sàng lọc đái tháo đường thai kỳ được thực hiện sớm ngay từ lần khám thai đầu tiên nếu mẹ bầu có yếu tố nguy cơ. Với những trường hợp không có yếu tố nguy cơ hoặc không được chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ ở 3 tháng đầu, mẹ bầu sẽ được làm (hoặc làm lại) xét nghiệm lúc thai 24-28 tuần.
Lấy máu lúc đói (nhịn ăn ít nhất 8 giờ)
6. ĐTĐ thai kỳ ảnh hưởng như thế nào đến mẹ và thai?
Thai nhi vẫn có thể phát triển khỏe mạnh nếu tình trạng đái tháo đường thai kỳ được điều trị và đường huyết được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt đường huyết, thai kỳ có nguy cơ gặp phải một số kết cục xấu như sảy thai, sinh non, thai dị tật bẩm sinh, thai chết lưu, đa ối, thai to hoặc thai chậm tăng trưởng. Mẹ bầu cũng tăng nguy cơ mắc phải tiền sản giật, mổ lấy thai…
Sau sinh, trẻ có nguy cơ bị hạ đường huyết, vàng da. Nguy cơ suy hô hấp sau sinh cũng tăng lên ở những trẻ có mẹ bị ĐTĐ thai kỳ.
Trong tương lai, cả mẹ và trẻ đều có nguy cơ cao bị bệnh ĐTĐ type 2.
7. Chế độ dinh dưỡng danh cho thai phụ đái tháo đường
- Chia nhỏ bữa ăn mỗi ngày thành 3 bữa ăn chính nhỏ cùng với 2-3 bữa ăn nhẹ vào cùng một thời điểm trong ngày.
- Chế độ ăn đáp ứng được 20% lượng calo từ protein và 40% calo từ carbohydrate và 20-35 gam chất xơ mỗi ngày. Các loại thực phẩm chứa tinh bột nên dùng là bánh mì nguyên hạt, ngũ cốc, gạo lứt, yến mạch, các loại rau, củ quả và trái cây.
- Các bữa ăn nhẹ bổ sung thêm trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt, hẹn chế bánh ngọt, đồng thời lưu ý khối lượng ở mỗi khẩu phần ăn.
- Hạn chế chất béo xuống dưới 40% lượng calo mỗi ngày. Chất béo bão hòa nên ít hơn 10% tổng số chất béo.
- Đa dạng thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Tập thể dục khi có sự cho phép của bác sĩ:
- Vận động là một cách tốt để kiểm soát lượng đường huyết sau ăn.
- Nên vận động mỗi ngày 30 phút với các hoạt động vừa và nhẹ như đi bộ, đạp xe và bơi lội.
Chuyên khoa Sản - Phòng khám 125 Thái Thịnh cung cấp các dịch vụ chất lượng:
- Thăm khám, theo dõi thai kỳ
- Thăm khám, điều trị các bệnh phụ khoa: viêm âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm cổ tử cung, nấm sinh dục, các bệnh lây qua đường tình dục…
- Thăm khám, điều trị các bệnh nam khoa: viêm tinh hoàn, nấm sinh dục, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục…
- Khám sức khỏe tiền hôn nhân
- Kế hoạch hóa gia đình bằng các phương pháp: đặt vòng, cấy que tránh thai, đình chỉ thai
Đặt lịch hẹn khám bác sĩ tại Phòng khám 125 Thái Thịnh.
Quý Khách hàng quan tâm xin vui lòng liên hệ hotline 0972 88 11 25 để được tư vấn!
